ردپای تروریسم زیست محیطی در گردوغبار منطقه/خطر تشدید فرونشست در استخراج نفت وگاز

آخرین رویدادهای محیط‌زیستی؛ ...

به گزارش خبرنگار ایمنا، علی سلاجقه رئیس سازمان حفاظت محیط زیست، اظهار کرد: ما می بینیم گرد و غباری که از سوریه بلند می شود و کشور ما را تحت تأثیر قرار می دهد در مناطقی است که تروریست ها در آنجا حاکم هستند و دائم رزمایش های نظامی برگزار می کنند.

وی افزود: از طرفی اجازه داده نشده است که زمین های کشاورزی و مراتع، چندین سال رطوبت ببینند و سبزینگی زمین حفظ شود و این امر باعث شده است زمین کاملا پودر شود و با کمترین وزش باد، حتی با سرعت های پایین، ذرات خاک اوج بگیرند و مناطق مختلفی را تحت تأثیر قرار دهند.

معاون رئیس جمهور با بیان اینکه حتی در عراق و یمن که ایادی بیگانه حضور دارند این ردپا را می بینیم، گفت: اینها همه محاسبه شده است و دشمن با استفاده از ظرفیت های محیط زیستی به جنگ کشورهای منطقه آمده و سعی کرده است با سوءاستفاده از این ابزار، نارضایتی عمومی ایجاد و مردم و کشورها را با مشکل روبه رو کند.

وی ادامه داد: ما می خواهیم رویکرد همگرایی بین همه کشورها اتفاق بیافتد تا بتوانیم در نشست سفرای کشورهای همسایه در شانزدهم خرداد طرح موضوع و سپس در نشست بیست ویکم تیرماه مصوبات را نهایی کنیم. این نشست ها رویکرد مناسبی دارد و امیدواریم یک ابتکار عملی را مبتنی بر نتایجی که از مطالعات گرفته ایم تحت عنوان دو برنامه زیر اقدام منطقه ای ایجاد کنیم. تهیه یک برنامه برای کشورهای حاشیه خلیج فارس و غرب آسیا و یک برنامه برای کشورهای شمال شرق و شرق کشور در دستور کار است.

سلاجقه درباره دستاورد سفر اخیر خود به عراق و سوریه در خصوص مدیریت پدیده ریزگردها، افزود: با توجه به اینکه کشور ما اخیرا ، هم از لحاظ فراوانی و هم شدت، به میزان بیشتری تحت تأثیر ریزگردها قرار گرفته است و تعطیلات متوالی بعضی روزها برای کشور ایجاد خسارت کرده است، رئیس جمهور مأموریتی به وزارت امورخارجه و سازمان حفاظت محیط زیست برای حل معضل ریزگردها با همکاری کشورهای همسایه داد.

وی افزود: با همکاری خوب وزیر امورخارجه کشور و تماس با وزرای امورخارجه کشورهای همسایه، ما به همراه هیئت کارشناسی و فنی راهی عراق و سوریه شدیم. بعد از عربستان سعودی، عراق با چهار کانون بیشترین کانون های تولید ریزگرد را دارد و سوریه نیز یک کانون تولید گرد و غبار دارد که کشور ما را بسیار تحت تأثیر قرار می دهند.

رئیس سازمان حفاظت محیط زیست با اشاره به اینکه ایستگاه های سنجنده ما نشان می دهد که اکنون کشور ما تحت تأثیر ریزگردها با دانه بندی کمتر از دو و نیم میکرون قرار گرفته است، گفت: این گونه ریزگردها به صورت معلق در جو هستند و هزاران کیلومتر جابجا می شوند و منشأ آن کشورهای همسایه است.

سلاجقه افزود: ما برای آنکه بتوانیم رویکرد همگرایی، همسویی و حس مشترک برای کشورهای همسایه ایجاد کنیم اول وارد کشور عراق شدیم و با وزرای کشور، امورخارجه، منابع آبی، کشاورزی، محیط زیست و نخست وزیر این کشور جلسات بسیار مفصل و کارشناسی برگزار کردیم و تاکید ما این بود که کانونی که از نظر ما اولویت دار است با استفاده از ظرفیت های کارشناسی دو کشور مدیریت شود.

وی با بیان اینکه اکنون آمار، اطلاعات و نقشه های ما بسیار خوب و دقیق است، گفت: بر این اساس مسئولان عراقی بر این نکته تاکید داشتند که هر تصمیمی که شما بگیرید ما به اجرای آن پایبند هستیم و مقرر شد تفاهم نامه عملیاتی در نشست بیست ویکم تیرماه در تهران امضا شود و به صورت دوجانبه و هدفمند کار را انجام دهیم.

خطر تشدید فرونشست زمین براثر استخراج نفت وگاز

یک مطالعه جدید نشان می دهد که تقریبا تمام شهرهای ساحلی جهان در حال فرونشست هستند؛ در این مطالعه پژوهشگران ۹۹ شهر ساحلی را مورد بررسی قرار دادند و داده های آن ها حاکی از آن است که همه آن ها به سرعت در حال فرونشست هستند. این مطالعه نشان داده است که توسعه شهری و کاهش آب های زیرزمینی، فشار مضاعفی را بر سطح زمین به سمت پایین وارد می کند. در بسیاری از این شهرهای ساحلی، فرونشست زمین علاوه بر بالا رفتن سطح دریاها به خاطر گرمایش زمین، خطر وقوع سیلاب ها را دوچندان کرده است.

به نقل از مجله علمی دیسکاور، «مت وی» استادیار اقیانوس شناسی دانشگاه رود آیلند آمریکا، و نویسنده ارشد این مطالعه می گوید: هرجا که نگران افزایش سطح دریا هستید، باید نگران فرونشست زمین نیز باشید. در حالی که فرونشست زمین در شرق آسیا رایج تر است، اما «مت وی» و همکارانش آن را در ایالات متحده، اروپا، و استرالیا نیز مشاهده کرده اند و به این نتیجه رسیده اند که فرونشست یک پدیده جهانی با پیامدهای جهانی است.

پژوهشگران معتقدند که علت اصلی فرونشست زمین، در سراسر جهان، کاهش آب های زیرزمینی است اما کاهش آب به تنهایی علت این مسئله نیست. پروژه های ساختمانی بزرگ اغلب باعث فشرده شدن خاک زیر خود می شوند و همین طور هنگام ساختمان سازی آب زیادی را با پمپ از زیرزمین استخراج می کنند. استخراج نفت و گاز نیز می تواند یکی دیگر از عوامل تسریع فرونشست زمین باشد، این پروژه ها می توانند موجب سست شدن سازه های زیرزمینی و تسریع فرونشست زمین شوند.

فرونشست زمین از نظر زمین شناسی، بستگی به زیربنای محلی دارد؛ محله ای که بر روی خاک های آبرفتی نرم بستر رودخانه ها ساخته شده نسبت به محله ای که بالای سنگ بستر محکم گرانیتی ساخته شده، بیشتر مستعد فرونشست است. همین طور مناطقی که روی لایه آب زا قرار دارند، بیشتر در معرض فرونشست ناشی از کاهش آب های زیرزمینی هستند. «مت وی» امیدوار است که تحقیقات او باعث ایجاد انگیزه در شهرداری ها برای توجه به فرونشست شود. به گفته وی، زمانی که یک شهر بداند فرونشست در کجا بیشتر رخ می دهد، می تواند منطقه را تحت بررسی و ارزیابی قرار داده و اقداماتی برای محافظت از آن انجام دهد.

با رشد سریع و گسترش شهرها در سراسر جهان درک ما از پیامدهای ناخواسته آن ها نیز افزایش می یابد. تحقیقات تیم پژوهشی مت وی، نشان می دهد که چگونه این پیامدها وقتی با تأثیرات جهانی تغییرات آب و هوایی ترکیب شوند، می توانند مشکلات بزرگ و منحصر به فردی را ایجاد کنند. این مطالعات همچنین یادآور می شوند که کاهش فاجعه در مقیاس جهانی و محلی می تواند از طریق مشاهده، ارزیابی و پیش بینی دقیق، به بهترین وجه ممکن انجام شود.

مار زنگی گونه ای که از گرمایش جهانی سود می برد

از آنجایی که مارهای زنگی حیوانات خونسردی هستند، دمای بالاتر را ترجیح می دهند؛ بنابراین گرم شدن آب و هوا باعث می شود که آنها زمان کمتری را در خواب زمستانی بگذرانند و بیشتر در طبیعت بیابان باشند. تغییرات آب و هوایی تأثیر منفی بر بسیاری از حیوانات در سراسر جهان دارد. با این حال، یک مطالعه جدید از سوی دانشگاه میشیگان نشان داده است که گونه مار زنگی ممکن است از گرم شدن دما سود ببرد. از آنجایی که مارهای زنگی حیوانات خونسردی هستند، دمای بالاتر را ترجیح می دهند، بنابراین گرم شدن آب و هوا باعث می شود که آن ها زمان کمتری را در خواب زمستانی بگذرانند و بیشتر در طبیعت بیابان باشند.

مارهای زنگی خزندگان نسبتا محفوظی هستند که عمدتا از رویارویی با انسان اجتناب می کنند. با این حال، هنگامی که تهدید می شوند، ممکن است به انسان حمله کنند. براساس گزارش مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری ها CDC ، سالانه بین هفت تا هشت هزار نفر توسط مارهای سمی گزیده می شوند که در این بازه زمانی حدود پنج نفر جان خود را از دست می دهند. نیش مار زنگی می تواند آثار ماندگاری بر جای بگذارد، به طوری که ۱۰ تا ۴۴ درصد از افراد گزیده شده توسط این مار دچار آسیب های طولانی مدت مانند از دست دادن توانایی استفاده از اندام های خود می شوند.

به نقل از earth، این مارها دمای بدن ۸۶ تا ۸۹ درجه فارنهایت را ترجیح می دهند که این دما بسیار بیشتر از دمای موجود در طبیعت است. علاوه بر این، به نظر می رسد مارهای زنگی که در آب و هوای گرم زندگی می کنند، بزرگ تر و قوی تر از مارهایی هستند که در مناطق سرد زندگی می کنند. افزایش گرمایش جهانی قطعا با افزایش مار گزیدگی ها توسط مار زنگی همراه خواهد بود اما دانشمندان اطمینان می دهند که این افزایش به شکل چشم گیری نخواهد بود.

۲۰ میلیون نفر در معرض طوفان های نمکی دریاچه قم به علت تخصیص نیافتن حقابه

محسن موسوی خوانساری کارشناس محیط زیست در رابطه با تأثیر سدسازی ها بر دریاچه نمک قم، اظهار کرد: دریاچه نمک قم یک حوضه بسته است که رودخانه های قم رود از منطقه دلیجان استان مرکزی، رودخانه قره چای ساوه استان مرکزی، رودخانه شور استان قزوین و رودخانه جاجرود به این دریاچه وارد می شوند. این دریاچه حدود دو هزار کیلومتر مربع وسعت دارد و بر روی همه رودخانه های وارد شده به این دریاچه به جز رودخانه شور از حدود ۵۰ سال پیش سدسازی شده است تا اینکه در سال جاری دو سد نهب در تاکستان و سد بالاخانلو در بوئین زهرا روی این رودخانه احداث شده است.

وی ادامه داد: حیات این دریاچه بستگی به این رودخانه شور دارد زیرا این رودخانه باعث می شود سیلاب هایی که در حدود ۸۰ میلیون مترمکعب و تقریبا برابر نیمی از حقابه زیست محیطی دریاچه نمک قم است، به این دریاچه برسد اما متأسفانه از سال گذشته با ساخت این دو سد بر روی رودخانه شور ورود سیلاب ها به دریاچه نمک قم قطع شده و خطر افزایش طوفان های نمکی برخاسته از این دریاچه تشدید شده است.

این کارشناس محیط زیست با بیان اینکه تنها با گذشت دو ماه از سال جاری، دو مورد از برخاستن گردوغبار از دریاچه نمک قم گزارش شده است، گفت: باید این مورد برای سازمان محیط زیست مسلم شود که گرچه دریاچه نمک قم دارای سطح نمکی فشرده است اما این سطح نمکی به واسطه رطوبتی که از رودخانه شور می آمد، به حالتی پایدار رسیده بود اما احداث سدها این تعادل را به هم زد.

وی تصریح کرد: در سال های پیش رو و زمانی که سد بالاخانلو نیز به مرحله بهره برداری برسد، خطر افزایش طوفان های نمکی بسیار بیشتر از گذشته خواهد شد. در حاشیه این دریاچه چندین تالاب غنی از جمله تالاب بندعلی خان و تالاب مره وجود دارند که بیش از ۴۰ گونه از آبزیان و پرندگان را در خود جای داده اند. پدیدار شدن این تالاب ها در منطقه کویری و خشک و در منطقه ای که بارندگی بسیار کم، در حد ۱۰۰ تا ۱۱۰ میلی متر در سال است در سطح جهانی بی نظیر است و لازم است تا این تالاب ها را حفظ کنیم.

موسوی تأکید کرد: از دولت سیزدهم خواستار این هستیم تا اجازه دهد سیلاب ها از پشت سدها رهاسازی شده و به دریاچه نمک قم برسد.

وی معضل بوی نامطبوع ناشی از فاضلاب را تأثیر دیگر این سدسازی ها دانست و اظهار کرد: فاضلاب چندین شهر به رودخانه شور وارد می شود و این سدسازی ها به علت اینکه مانع از ورود سیلاب ها به این منطقه می شوند باعث شده اند تا بوی بسیار نامطبوعی در محدوده فرودگاه امام خمینی ره و شهر پرند منتشر شود.

این عضو انجمن آب و خاک پایدار ایران افزود: در سال های گذشته سیلاب جاری در رودخانه شور این فاضلاب ها را شست وشو می داد و همچنین باعث تقویت آب های زیرزمینی در دشت قزوین می شد و طراوت و پایداری را نیز در مسیر رودخانه شور تا دریاچه شور ایجاد می کرد اما متأسفانه از سال گذشته با ساخت سد همه این موارد متوقف شده است.

وی تأکید کرد: حقابه دریاچه نمک باید از رودخانه شور و سایر سدها از جمله سد پانزده خرداد دلیجان، الغدیر ساوه، ماملو ورامین و سد امیرکبیر کرج و سد نهب قزوین تأمین شود و بر اساس ماده ۳۵ برنامه ششم توسعه و برنامه حفاظت از تالاب ها آب به دریاچه نمک برسد.

موسوی هشدار داد: اگر حقابه دریاچه نمک قم تأمین نشود، در سال های آینده بیش از ۲۰ میلیون نفر در استان های تهران، قم، البرز، قزوین و مرکزی در معرض طوفان های نمکی قرار خواهند گرفت و زیر پا گذاشتن حقابه زیست محیطی این دریاچه باعث بروز خسارات جبران ناپذیری در پایتخت خواهد شد.

آبله میمونی به حیوانات خانگی هم منتقل می شود

حدود یک ماه از شیوع بیماری آبله میمونی در جهان می گذرد و این بیماری به معضلی برای بسیاری از کشورهای جهان و به ویژه کشورهای اروپایی تبدیل شده است. این ویروس که نخستین بار در سال ۱۹۵۸ از میمون هایی که با اهداف پژوهشی نگهداری می شدند به انسان منتقل شد، توانایی انتقال از انسان به انسان را دارد و اخیرا نیز در ارتباط با احتمال انتقال آن به سایر حیوانات از جمله حیوانات خانگی هشدار داده شده است.

به تازگی سازمان امنیت سلامت بریتانیا اعلام کرده است که بیماران مبتلا به آبله میمون باید از دست زدن به حیوانات خانگی خودداری کنند. جربیل ها، همسترها و سایر جوندگان می توانند در معرض ابتلاء به این بیماری باشند و این نگرانی وجود دارد که ممکن است این بیماری در بین جمعیت حیوانات گسترش یابد.

سازمان امنیت سلامت بریتانیا توصیه کرده که این حیوانات خانگی باید به مدت سه هفته از خانه فرد مبتلا خارج شوند و از آن ها آزمایش گرفته شود. با وجود ادعای سازمان امنیت سلامت بریتانیا مبنی بر احتمال انتقال بیماری از انسان به حیوانات خانگی، دولت بریتانیا می گوید تا به حال هیچ موردی در بین حیوانات خانگی مشاهده نشده است و در حال حاضر خطر گسترش آن در میان حیوانات کم است.

سالانه ۸۴ میلیون تن گاز گلخانه ای در اثر مواد دخانی وارد جو می شود

جعفر جندقی رئیس مرکز سلامت محیط کار در رابطه با اثرات سو دخانیات بر محیط زیست اظهار کرد: کشت و مصرف مواد دخانی مشکلات زیست محیطی زیادی ایجاد می کند و سالانه ۸۴ میلیون تن گاز گلخانه ای در اثر مواد دخانی وارد جو می شود.

وی با اعلام اینکه سالانه حدود ۳/۵ میلیون هکتار زمین بر اثر کشت توتون از بین می رود، گفت: حتی کشت کنندگان مواد دخانی نیز دچار بیماری های ناشی از کشت مواد دخانی می شوند و از هر چهار نفری که در کشت مواد دخانی مشارکت دارند، یک نفر دچار بیماری ناشی از این مواد می شوند.

رئیس مرکز سلامت محیط کار تصریح کرد: براساس آمارهای سال ۲۰۱۴ در کشوری مثل بنگلادش ۲۱ میلیون دلار صرف معکوس کردن مشکل کشت شده است.

منبع: ایمنا