روایتی خواندنی از یک عمل جراحی نفس گیر وسط جنگ

...

عمل جراحی را دکتر ناصر تابش، چهارم آبان سال ۱۳۶۵ در بیمارستان افشار اندیمشک انجام داد. هم خود عمل جراحی، عمل پیچیده و سختی بود، و هم تصمیم به اجرای آن به شهامت بسیار نیاز داشت. می گوید «در منزل بودم که خبر دادند یک مجروح جنگی در بیمارستان افشار هست که یک بمب خوشه ای عمل نکرده وارد پای او شده است و احتیاج فوری به عمل جراحی دارد، چون ممکن است [بمب]هر لحظه منفجر شود. شما هم بیایید و نظر بدهید.»

روایت این ماجرای نفس گیر و عملی که قرعه انجام آن به نام دکتر تابش افتاد، در یکی از ضمایم کتاب «ماجرای مک فارلین» که چهل وچهارمین کتاب از مجموعه کتاب های روزشمار جنگ ایران و عراق است وجود دارد. این کتاب مانند سایر کتاب های مجموعه روزشمار از سوی مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس منتشر شده است و نام یحیی فوزی، علیرضا لطف الله زادگان و مهدی انصاری به عنوان مؤلفان روی جلد آن به چشم می خورد. روایت عملی که دکتر تابش انجام داد، در این کتاب ذیل روز چهارم آبان، در بخش ضمیمه و از قول خبرنگار روزنامه کیهان در اندیمشک بازخوانی می شود.

امتحان سخت و تصمیم دشوار

پیش از او چند پزشک جراح و تعدادی از افسران پایگاه هوایی دزفول آنجا حاضر بودند. گفتنی ها را به او گفتند؛ اینکه این بمب یکی از خطرناک ترین بمب های موجود جهان است و از انفجار آن صد ها ترکش به اطراف پرتاب می شود. «خلاصه از خطراتش صحبت می کردند و می گفتند ما این بمب را می شناسیم و از نوع برزیلی آن است و برای خنثی کردن آن باید به بمب دسترسی داشته باشیم. بمب داخل عضلات ران مجروح هست و هیچ نقطه ای از آن بیرون نیست. مخصوصا قسمت چاشنی و ماسوره که کاملا در ران بیمار مجروح قرار گرفته است.»

اینجا دکتر تابش، پرسشی را به زبان آورد که خودش پاسخ آن را می دانست. پرسید «حالا از ما چه می خواهید؟» آن ها می خواستند با جراحی، بمب یا حداقل قسمتی از آن از ران مجروح خارج شود تا عملیات خنثی سازی را شروع کنند. دکتر به فکر فرورفت. می دانست این عمل با عمل های قبلی متفاوت است. پزشک کارکشته ای بود. حداقل چهار سال در مناطق جنگی مانده و بار ها جراحت های کوچک و بزرگ رزمندگان و مردم جنگ زده را درمان کرده بود. همیشه جان بیماران در خطر بود و او می کوشید این خطر را رفع کند، اما این بار برای نجات مجروح باید جان خودش را نیز به مخاطره می انداخت.

انجام این عمل را پذیرفت و درباره بهترین و مطمئن ترین شیوه اجرای آن با همکارانش مشورت کرد. در کمیسیون پزشکی پیشنهاد هایی به میان آمد، از جمله اینکه پای مجروح را قطع کنند. دکتر تابش این پیشنهاد را رد کرد. «چون این کار دور از شئون پزشکی بود. چون انسان نمی تواند به خاطر ترس، عضوی را از بدن قطع کند. به علاوه کمی از بمب بالای ران بود و قطع کردن آن کار ساده ای نبود. بالاخره برای قطع کردن آن از اره استفاده می شود و حرکاتی در حین قطع کردن انجام می گیرد که خالی از خطر نیست. این فکر را نپسندیدم.» حتی پیشنهاد شد که مجروح را به تهران منتقل کنند. «گفتیم تهران هم جراح و اتاق عمل و خنثی کننده اش مثل وضع فعلی ما هست. چه فرق می کند، بهتر است خودمان کاری بکنیم.»

لابه لای بحث ها و سنجش گزینه ها، دکتر ناگهان تصمیم نهایی خودش را گرفت. «در یک لحظه با خودم فکر کردم سرانجام انسان در طول عمرش یک دفعه ممکن است مورد آزمایش قرار گیرد، حالا این آزمایش ممکن است الهی باشد یا اینکه جامعه می خواهد او را امتحان کند.» می گفت آن شب نوبت به امتحان من و کسانی که آنجا بودند رسیده بود. «من یکی تصمیم خود را گرفتم و گفتم به هر ترتیبی هست با اتکال به خداوند این کار را انجام خواهم داد. این شد که گفتیم اتاق عمل را آماده کنند.»

شاید از این عمل جان سالم به در نبریم

دکتر تابش از چند نفر خواست که در این عمل حضور داشته باشند و همراهی اش کنند، اما جز یک نفر به نام بهمن بلنده، دستار اتاق عمل، کسی با دکتر همراه نشد. دکتر هم به آنان اصرار نکرد. حتی دو بار یک بار همان ابتدا و بار دوم پیش از ورود به اتاق عمل - به بهمن بلنده گفت شاید از این عمل جان سالم به در نبریم. پاسخ شنید «من تصمیم گرفته ام هر اتفاقی بیفتد همراه شما باشم» طبق روایتی دیگر از دکتر تابش، دو نفر دیگر، خانم عامری و آقای نجفی متخصص بیهوشی نیز در این جراحی حضور داشتند .

اتاق عمل را آماده کردند و مجروح را آوردند. «از تلویزیون برای گزارش آمده بودند، که آن ها هم دوربین را تنظیم کردند و گذاشتند و رفتند و فقط من ماندم و دستیارم. البته پرسنل بیمارستان وسایل را برای ما آماده می کردند و هرچه می خواستیم در اختیارمان می گذاشتند.» هر دو نفر لباس ضد بمب - که بسیار سنگین بودند - پوشیدند، وارد اتاق عمل شدند و کارشان را شروع کردند روایت دیگری هست که می گوید دکتر تابش از پوشیدن این لباس ها صرف نظر کرد، چون بسیار سنگین بودند و مانع اجرای درست کار جراحی می شدند . «من به آرامی دور بمب را خراش دادم و چیزی که کار را مشکل کرده بود فرورفتن شلوار مجروح به همراه بمب به داخل ران مجروح بود که آن را درآوردیم.» حین عمل چاقوی جراحی به بمب خورد و به قول دکتر تابش «اگر رحمت الهی نبود، می بایست بمب منفجر می شد.»

خلاصه به هر زحمتی که بود چاشنی و ماسوره را از ران مجروح بیرون کشیدند و تیم خنثی کننده بمب را خبر کردند. آنان آمدند و بمب را از کار انداختند. خطر انفجار بمب که از بین رفت، چند پزشک دیگر هم به تیم جراحی اضافه شدند و عمل را ادامه دادند. عملی که در مجموع نزدیک به چهار ساعت طول کشید و با موفقیت کامل، بدون آسیب به سیستم عصبی و وریدی مجروح، به پایان رسید.

منبع:روزیاتو

منبع: اخبار سرگرمی باشگاه‌خبرنگاران