طبق گزارش سازمان جهانی بهداشت، طی یک سال گذشته نزدیک به ۴۰ میلیون کودک در سطح جهان، امکان دریافت واکسن سرخک را به دلیل موانع ایجادشده با همه‌گیری کرونا از دست داده‌اند. طبق گفته رئیس اداره بیماری‌های قابل پیشگیری با واکسن وزارت بهداشت، از دی ماه سال ۱۴۰۰ تا کنون ۲۰۲ مورد تأییدشده سرخک در کشور داشتیم که این آمار نسبت به سال قبل، حدود دو برابر افزایش داشته است. ...
به گزارش برنا؛ بنا بر اعلام سازمان جهانی بهداشت و آژانس بهداشت عمومی ایالات متحده، شیوع سرخک در حال حاضر به عنوان یک «تهدید قریب الوقوع» در جهان شناخته می شود. این دو سازمان در گزارشی مشترک اعلام کردند که در طول همه گیری کووید، نرخ دریافت واکسن های سرخک کاهش یافته و نظارت کمتری بر این موضوع صورت گرفته است.
به گزارش سازمان جهانی بهداشت و مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری ها، حدود ۸۱ درصد از کودکان تنها اولین دوز واکسن سرخک را دریافت می کنند که این پایین ترین میزان پوشش اولین دوز واکسیناسیون سرخک از سال ۲۰۰۸ تا کنون در سطح جهانی است و این در حالی است که فقط ۷۱ درصد از جمعیت فوق برای دریافت دوز دوم اقدام می کنند.
بیماری سرخک از لحاظ گستردگی و شیوع در سطح جهانی در چه مرحله ای قرار دارد؟
در سال ۲۰۲۱، مسئولان اعلام کردند که حدود ۹ میلیون عفونت سرخک و ۱۲۸۰۰۰ مرگ ومیر در سراسر جهان وجود داشته است. در ماه فوریه هم مسئولان بهداشت در انگلیس هشدار داده بودند که نرخ واکسیناسیون سرخک به پایین ترین سطح خود در یک دهه گذشته رسیده است. نتیجه گیری حاصل از این گزارش ها، سرخک را به عنوان یک تهدید حتمی در جهان می شناسد.
چرا شیوع سرخک یک تهدید در سطح جهانی به شمار می آید؟
سازمان جهانی بهداشت و مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری های ایالات متحده می گویند که ایمن سازی افراد در برابر بیماری سرخک از زمان شروع همه گیری ویروس کرونا به میزان قابل توجهی کاهش یافته است؛ به طوری که طی یک سال گذشته نزدیک به ۴۰ میلیون کودک واکسن سرخک دریافت نکردند. برآوردها نشان می دهد که میلیون ها کودک در حال حاضر مستعد ابتلا به سرخک هستند.
بنا به اعلام سازمان جهانی بهداشت و مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری ها، عواملی چون «کاهش واکسیناسیون سرخک، نظارت ضعیف بر بیماری ها و واکنش های همراه با تأخیر به شیوع بیماری سرخک به دلیل تمرکز مضاعف بر بیماری کووید-۱۹ »، بیانگر این است که شیوع سرخک یک تهدید جدی در سراسر جهان است.
ایران از لحاظ شیوع بیماری سرخک در چه وضعیتی قرار دارد؟ آمار مبتلایان چقدر است؟
طبق گفته رئیس اداره بیماری های قابل پیشگیری با واکسن وزارت بهداشت، از ابتدای سال جاری میلادی دی ماه سال ۱۴۰۰ تا کنون ۲۰۲ مورد تأییدشده سرخک در داخل کشور داشتیم.
دکتر سید محسن زهرایی چند روز پیش، درباره آخرین وضعیت شیوع سرخک در کشور گفت: «از دی ماه ۱۴۰۰ تا کنون، ۲۰۲ مورد تأییدشده آزمایشگاهی سرخک در کشور داشتیم که حدود ۵۳ درصد آنها را اتباع تشکیل می دهند و تقریبا می توان گفت از این آمار ۹۵ درصد مبتلایان، اتباع افغانستان بودند و ۴ یا ۵ مورد مبتلا به سرخک پاکستانی و یک مورد هم عراقی داشته ایم».
زهرایی در رابطه با آمار ابتلا به سرخک در ایران طی سال گذشته میلادی، اظهار کرد: در سال ۲۰۲۱، تعداد ۱۰۳ مورد تأییدشده آزمایشگاهی سرخک در کشور داشتیم اما امسال با افزایش شدت همه گیری در افغانستان، تعداد موارد تا کنون به ۲۰۲ نفر افزایش یافته است.
به عبارتی در سال جاری تعداد مبتلایان به سرخک در کشور تقریبا دو برابر افزایش پیدا کرده است.
برنامه واکسیناسیون سرخک در ایران چگونه است؟
زهرایی با تأکید بر اینکه راه محافظت جامعه در مقابل سرخک، پوشش حداکثری واکسیناسیون است، بیان کرد: «در کشور ما واکسن در دو نوبت ۱۲ و ۱۸ ماهگی به اطفال تزریق می شود. درخصوص تزریق واکسن هیچ تفاوتی میان کودکان ایرانی و اتباع قائل نمی شویم و این واکسن به شکل رایگان برای همه کودکان مشمول در شبکه بهداشتی تزریق می شود».
او اضافه کرد: از ابتدای سال تا کنون حدود ۶۵۰ هزار تبعه غیرایرانی به ویژه کسانی که جدیدتر وارد کشور شده بودند، تحت تزریق واکسن سرخک قرار گرفتند و اکنون هم یک برنامه دیگر در دست اقدام است که از ابتدای دی ماه مجددا در خدمت اتباع باشیم و در ۲۷ دانشگاه علوم پزشکی که جمعیت اتباع بالاتری را تحت پوشش خود دارند، برنامه واکسیناسیون سرخک و فلج اطفال گروه سنی زیر ۱۵ سال اتباع غیر ایرانی را انجام دهیم.
سرخک علائمی از جمله تب، درد عضلانی و بثورات پوستی در صورت و بالای گردن ایجاد می کند و در برخی موارد ممکن است کشنده باشد.
شیوه انتقال این ویروس به چه شکل است؟
سرخک معمولا از طریق تماس مستقیم و یا از طریق هوا به واسطه سرفه و عطسه منتقل می شود.
چه کسانی بیشتر در معرض خطر قرار دارند؟
کودکان خردسال واکسینه نشده در معرض بالاترین خطر ابتلا به سرخک و عوارض آن هستند. در برخی موارد این بیماری در کودکان می تواند باعث ذات الریه، آنسفالیت التهاب مغز و آسیب به سیستم ایمنی شود که همین موضوع، آنها را مستعد ابتلا به سایر عفونت ها می کند.
بیشتر مرگ و میرهای مربوط به سرخک، ناشی از عوارضی چون تورم مغز و کم آبی بدن است. سازمان جهانی بهداشت می گوید که عوارض این ویروس در کودکان زیر ۵ سال و بزرگسالان بالای ۳۰ سال جدی تر است.
ایمنی حاصل از دریافت واکسن در برابر سرخک چقدر است؟
سرخک یکی از مسری ترین ویروس های انسانی به شمار می آید، اما تقریبا به طور کامل از طریق واکسیناسیون قابل پیشگیری است؛ هرچند جلوگیری از شیوع این بیماری، به پوشش ۹۵ درصدی واکسن نیاز دارد. البته باید یادآور شد دریافت واکسن به معنای مصونیت صد درصدی در برابر بیماری نیست، بلکه احتمال ابتلا را بسیار کم می کند، ضمن اینکه از بروز بیماری در سطح شدید هم جلوگیری می کند.
بر اساس گزارش سازمان جهانی بهداشت و مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری های ایالات متحده، سال گذشته نزدیک به ۴۰ میلیون کودک به دلیل موانع ایجادشده به واسطه پاندمی کرونا، امکان دریافت واکسن سرخک را از دست دادند. همین امر، میلیون ها کودک را در معرض ابتلا به این بیماری قرار داده است.
بیش از ۹۵ درصد از مرگ ومیرهای مرتبط با بیماری سرخک در کشورهای در حال توسعه، خصوصا در آفریقا و آسیا، رخ می دهد. با این حال، هیچ درمان خاصی برای سرخک وجود ندارد؛ اما تزریق دو دوز واکسن حدود ۹۷ درصد در پیشگیری از ابتلا به بیماری در سطح شدید و مرگ ومیر ناشی از آن مؤثر است.
