به میزبانی جهاددانشگاهی آذربایجان شرقی ...
در ادامه سلسله نشست های تخصصی حکمرانی متعالی «نشست تخصصی چالش ها و الزامات حکمرانی اجتماعی» با حضور مسئولان و اساتید دانشگاه روز چهارشنبه ۶ اردیبهشت ماه در محل سالن اجتماعات سازمان جهاددانشگاهی آذربایجان شرقی برگزار شد.
رئیس سازمان جهاددانشگاهی آذربایجان شرقی در ابتدای این نشست تخصصی با بیان این که در خردادماه سال جاری و همزمان با سراسر کشور، بخش استانی همایش بین المللی حمکرانی متعالی در استان برگزار خواهد شد، افزود: در این رابطه ۱۰ عنوان پیش نشست برگزار می شود و امروز جهاد دانشگاهی میزبان نشست تخصصی چالش ها و الزامات حکمرانی اجتماعی در استان است.
مهندس علی اصغر فاتحی فر، با تاکید بر اهمیت برگزاری نشست های تخصصی در حوزه حکمرانی متعالی و بیان نظرات و مقالات دانشمندان و صاحب نظران، گفت: برگزاری این نشست ها باعث هم افزایی و ارائه نگرش های جدید در حوزه حکمرانی خواهد بود و یکی از وظایف حکمرانان نیز فراهم کردن زمینه مشارکت در امور مربوط به اداره کشور است.
وی با اشاره به خط مشی نبی مکرم اسلام ص در اعلام مواضع اجتماعی خود، یادآور شد: پیامبر گرامی اسلام ص در بدو ورود به مدینه و با سکونت در منطقه ای فقیرنشین، موضع اجتماعی خود را مشخص کرده و اعلام کرد که وابسته به قبیله و اقوام نیست.
رئیس سازمان جهاددانشگاهی آذربایجان شرقی، با تاکید بر این که امام راحل نیز انقلاب اسلامی را انقلاب مستضعفان نامید و با سکونت در منزلی ساده و برگزاری همه پرسی، موضع خود را مشخص کرد، افزود: رهبر معظم انقلاب نیز طی چند دهه این موضع اجتماعی را حفظ کرده اند و امروز بعد از گذشت ۴۴ سال از عمر بابرکت انقلاب اسلامی، انتخابات که نمونه ای از مشارکت های مردمی در عرصه حکمرانی بوده، به موقع برگزار شده است.
فاتحی فر، ابراز امیدواری کرد با برگزاری این نشست ها و بهره مندی از نحوه حکمرانی پیامبر گرامی اسلام ع و امیرالمومنین ع ، به ویژه نامه ایشان به مالک اشتر و همچنین نظرات اندیشمندان و صاحب نظران، بهره کافی در این رابطه کسب شود.
سرچشمه حکمرانی متعالی در دولت است
سرپرست پژوهشکده توسعه و برنامه ریزی جهاددانشگاهی آذربایجان شرقی نیز در این نشست با بیان این که مسایل اجتماعی در حقیقت منظومه ای است که موارد متعددی را در دل خود جای داده و از طلاق گرفته تا سایر چالش هایی مثل جوانان، ازدواج، بانوان را شامل می شود که افراد در زندگی خود با این چالش ها مواجه بوده و در حکمرانی نیز باید مورد توجه باشد.
دکتر ابراهیم ایران نژاد، با اشاره به تفاوت های مفهومی بین «حکومت» و «حکمرانی»، گفت: حکومت شامل اداره منظم جامعه، برقراری امنیت، رفع نیازهای جامعه و... که در قالب دستگاه های مختلف و نهادهای سیاسی و اداری انجام می شود، در حالی که بحث حکمرانی یعنی چه کسانی تصمیم گیری می کنند؟ چگونه تصمیمات گرفته شده و تعامل دولت و افراد جامعه چگونه است؟
وی با بیان این که سرچشمه حکمرانی متعالی در دولت بوده و سپس بخش خصوصی به عنوان پیشران به بحث سیاست گذاری های دولتی کمک می کند، ادامه داد: در زمینه حکمرانی اجتماعی تنها دولت مسئول نبوده، بله تعاملی بین حکومت، جامعه مدنی، بخش خصوصی و شهروندان برقرار است.
عضو هیئت علمی جهاددانشگاهی آذربایجان شرقی، جامعه مدنی را یکی از بخش های اساسی حکمرانی اجتماعی عنوان کرد و افزود: حکمرانی متعالی یعنی راهبری و مدیریت جامعه به گونه ای سنجیده، درست و کارآمد در چارچوب قانون و همچنین تصمیم گیری منطقی و عادلانه همراه با پاسخگویی و مسئولیت پذیری که در گرو مشارکت عمومی و اجتماعی است.
وی در خاتمه افزود: بحث حکمرانی اجتماعی منظومه ای است که بخش های آن در تعامل با یکدیگر بوده و بخش عظیمی از این تعامل، بحث سرمایه اجتماعی است که اهمیت بسیاری دارد.
بیانیه گام دوم انقاب مدل حکمرانی متعالی است
رئیس دانشگاه پیام نور آذربایجان شرقی و دبیر همایش استانی حکمرانی متعالی در استان نیز در این نشست با بیان این که کشورهای مختلف جهان با معیارهای مختلفی تقسیم بندی شده اند که از جمله رایج ترین آن تقسیم بندی اقتصادی بوده و کشورها در سه بخش کشورهای توسعه یافته، درحال توسعه و عقب مانده جای می گیرند، ادامه داد: شاخص های تقسیم بندی دیگری چون تقسیم بندی تاریخی هم داریم و کشورها به سه بخش پرتاریخ، کم تاریخ و بی تاریخ تقسیم بندی می شوند که مصر، یونان و هند جزو کشورهای پرتاریخ بوده و کشورمان نیز در این زمره کشورها قرار دارد، اما کشورهایی چون آمریکا به عنوان کشورهای کم تاریخ شناخته شده اند و کشورهای تشکیل یافته بعد از فروپاشی شوروی نیز جزو کشورهای بی تاریخ هستند.
دکتر میکائل جمالپور، با بیان این که تمام این کشورها با یک حکومت و سبک حکمرانی اداره می شوند، اضافه کرد: بدیهی است که امروز اگر کشوری بخواهد موفق بوده و گام به سوی توسعه بردارد، نمی تواند بر مولفه ای به نام حکومت، چشم ببندد.
وی با اشاره به وجود انواع حکومت های موجود در جهان، یادآور شد: حکمرانی در انواع مختلفی در جهان مطرح بوده، اما حکمرانی متعالی جزو ابداعات نخبگان جامعه خودمان است که برای اولین بار این تعریف توسط نخبگان کشور ما در ادبیات سیاسی دنیا مطرح شد و علی رغم برگزاری همایش هایی در این رابطه، هنوز در ادبیات رایج نخبگان جا برای گفتمان سازی و تلاش برای رسیدن به فهم مشترک وجود دارد.
رئیس دانشگاه پیام نور آذربایجان شرقی، با تاکید بر این که این موضوع طی چند سال اخیر در قالب همایش های ملی و بین المللی در تهران برگزار می شد، اما ظهور و بروز چندانی در پیرامون و دانشگاه ها نداشت، اضافه کرد: امسال با اعلام وزارت کشور با همکاری مدرسه حکمرانی شهید بهشتی وابسته به دانشگاه عالی دفاع ملی و تحقیقات راهبردی به استانداری های سراسر کشور، این همایش در مراکز استان ها نیز برگزار می شود.
وی با بیان این که طی دو ماه اخیر اقدامات عملی و اجرایی را در سطح استان شروع کردیم و همایش حکمرانی متعالی در خردادماه برگزار می شود، افزود: پیش نشست های همایش در حال برگزاری بوده و خوشبختانه تمامی مراکز علمی، تحقیقاتی و پژوهشی استان در راستای برگزاری مطلوب این همایش اعلام آمادگی و مشارکت خوبی داشتند.
وی با اشاره به اهداف همایش حکمرانی متعالی در استان، یادآور شد: گفتمان سازی مفهوم حکمرانی متعالی، تولید ادبیات جدید در حوزه حکمرانی محلی، زمینه سازی فعالیت صاحب نظران استانی در حوزه حکمرانی محلی، دستیابی به الگوی حکمرانی محلی و شناسایی چالش ها و مسائل حکمرانی محلی از جمله اهداف این همایش خواهد بود.
جمالپور، با تاکید بر این که بحث حکمرانی مولفه هایی دارد و یک حکمرانی بدون مولفه تحقق و عینیت نمی یابد که این مولفه ها شامل مباحث اقتصادی، فرهنگی، علمی و... بوده و مولفه پررنگ هر حکمرانی نیز موضوع جلسه ما است، خاطرنشان کرد: سرمایه اجتماعی یکی از مولفه های مهم و اثرگذار در این رابطه بوده و به عنوان مثال در سال ۱۹۹۰ میلادی شوروی به عنوان یک امپراطوری بزرگ در حال حکومت بود و تصور نمی شد که یک سال بعد این امپراطوری فرو بپاشد، در حالی که نبود سرمایه اجتماعی شوروی را متلاشی کرد، چراکه سرمایه اجتماعی جایگزین و المثنی ندارد و اگر کشوری متکی به این سرمایه نباشد حتی اگر قدرتمند باشد، هیچ امیدی به بقای آن نیست.
رئیس دانشگاه پیام نور استان با تاکید بر این که اهمیت والای سرمایه اجتماعی می نمایاند که باید چالش های اجتماعی را جدی بگیریم، افزود: کشوری که حکمرانی متعالی توام با برقراری امنیت و رفاه عموعی را در جامعه حاکم کند، در مقابل تهدیدات مصون خواهد بود.
وی در ادامه سخنانش به اختلاف طبقاتی در جامعه پرداخت و گفت: وجود مدارس طبقاتی، آرامستان های طبقاتی، مساکن طبقاتی یک نوع چالش بوده و برای تحقق عدالت و حکمرانی مطلوب باید این چالش ها به حداقل برسد.
وی با تاکید بر این که حکمرانی متعالی یعنی دخالت دادن آحاد مختلف مردم در حکمرانی و همه در این نوع حکمرانی نقش دارند، اما دایره نقش ها متفاوت است، افزود: رهبر معظم انقلاب در بیانات خود موضوعی تحت عنوان الگوی سوم در حوزه بانوان مطرح فرمودند که می توان در بحث حکمرانی از این موضوع قابل دفاع نیز بهره برد.
جمالپور با بیان این که در نگاه مارکسیستی فرد فدای جمع بوده و در نگاه سرمایه داری نیز جامعه فدای سرمایه داری است، در حالی که حکمرانی متعالی توامان به جامعه و فرد توجه دارد، خاطرنشان کرد: در حکمرانی متعالی باید انسان هایی را در مدارس، دانشگاه ها و سازمان ها تربیت شوند که همانند وطن به جامعه احساس تعلق داشته باشند.
وی در ادامه سخنانش با بیان این که ایران را کشوری موزاییکی می نامند، چراکه یک کشور متکثر از بعد فرهنگی بوده و متشکل از اقوامی است که با آداب و رسوم مختلف در کنار هم زندگی می کنند، گفت: در بحث حکمرانی متعالی مشارکت همگانی جزو موارد بااهمیت بوده و تجربه چندین هزار ساله نخبگان به این نتیجه رسیده که در حال حاضر، جمهوریت بهترین شکل حاکمیت است.
حکمرانی اجتماعی یعنی نقش آفرینی عمومی در امر حکمرانی
رئیس دانشگاه جامع علمی کاربردی آذربایجان شرقی نیز در این نشست با اشاره به دیدگاه برابری در انقلاب اسلامی، خاطرنشان کرد: در ابتدای پیروزی انقلاب اسلامی شعاری داشتیم که بیان می کرد کاخ نشین بالاتر از کوخ نشین نبوده و برابری بین همه انسان ها برقرار است.
دکتر اصغر عابدزاده، در ادامه با تاکید بر این که جامعه مجموعه ای از افراد با مکاتب مختلف بوده و مرحوم مطهری در یکی از کتاب هایش چندین مکتب را نام برده است، گفت: همه انسان هایی که در یک کشور زندگی می کنند با مکاتب مختلف، حق زیست و اظهارنظر دارند.
وی با بیان این که حکمرانی اجتماعی یعنی مشارکت عمومی در امر حکمرانی، ادامه داد: حکمرانی اجتماعی یعنی مصداق حدیث الن اس معادن کمعادن الذ هب و الفض یعنی مردم معادنی از طلا و نقره هستند و تمام انسان ها ارزش و جایگاه داشته و حق اظهار نظر و نقش آفرینی دارند.
خسرو کنعانی، مدرس دانشگاه علمی کاربردی آذربایجان شرقی نیز در این نشست با اشاره به این که بدون درنظر گرفتن موانع و الزامات نمی توان به اهداف توسعه پایدار تحقق بخشید، افزود: بدون درنظر گرفتن جایگاه علم و دانش هر چه تلاش کنیم بی فایده خواهد بود، از این رو در حوزه حکمرانی متعالی باید جایگاه تعلیم و تربیت نقش پررنگ تری داشته باشد.
رئیس مرکز علمی کاربردی خانه کارگر تبریز نیز در این نشست با اشاره به برخی چالش های مهم جامعه از جمله رعایت حجاب، سرگردانی در فضای مجازی و همچنین برخی زمینه های مثبت در اجتماع همانند تجمعات و استقبال از مراسم های مذهبی و دینی، خاطرنشان کرد: این موارد نیز باید در حکمرانی اجتماعی مورد توجه باشد.
دکتر مسلم اورنگی، در ادامه به مصادیقی از مشارکت ها اشاره کرد و گفت: برای افزایش مشارکت باید آستین بالا زده و با احصای چالش ها، راهکارهایی را برای رفع آن ها پیدا کنیم.
سیاست، سرنوشت جمعی انسان ها است
عضو هیات علمی دانشگاه تبریز نیز در این نشست با اشاره به اهمیت مکان در مطالبات شهروندی، اظهار کرد: شهروندان دوست دارند مطالبات خود را در قالب شهر اذان خود کنند که جمله شرف المکان بالمکین نیز نوید همین مطلب است.
دکتر رضا نصیری، در ادامه با تاکید بر این که مباحث اقتصادی و سرمایه محور، خنثی و دربسته نبوده و آثار فرهنگی و اجتماعی هم در خود دارند که نتایج خود را در اختلاف طبقاتی و... نشان می دهد، افزود: نسبت و رابطه معنایی، ذهنی و حتی معنوی افراد با مکان با مولفه های اجتماعی، اقتصادی و... باری است که بر دوش دولت ایجاد می شود و این موارد را نمی توان به طور کلی بر دولت تحمیل کرد، چراکه دولت فراتر از زیرساخت های خود، دچار تنبلی ساختاری است و ضروری است که تعامل بین جامعه و دولت در این رابطه محقق شود.
وی با اشاره به اهمیت و ضرورت سرمایه اجتماعی در حکمرانی، اضافه کرد: بخشی از تحولات باعث تقویت جنبه های فردگرایی می شود که بازتعریف همبستگی در این رابطه مهم بوده و سیستمی در این قضیه موفق خواهد بود که صرفا در پشت درهای بسته با کارشناسان فنی و تخصصی تصنیم نگرفته و با شهروندان تعامل داشته باشد.
نصیری در ادامه با اشاره به اهمیت پیوست های فرهنگی در موضوعات، خاطرنشان کرد: گاهی تمام مباحث فنی، اداری و فرمولی خنثی نبوده و آثار و تبعات اجتماعی و فرهنگی به دنبال دارند.
این استاد دانشگاه تبریز، با بیان این که معتقدم انسان از زمان یونان باستان، موجودی سیاسی بوده و درحقیقت سیاست سرنوشت جمعی ما است، یادآور شد: رویه های سیاستگذاری تنها شامل کابینه و پارلمان نبوده، بلکه در جامعه گسترده شده است.
تمدن نوین اسلامی، جایگزینی برای همه مکاتب جهان
جامعه شناس و مدرس دانشگاه نیز در این نشست با تاکید بر این که باید در دنیای کنونی خود را مجهز به علم روز کرده و تهدیدات را به فرصت تبدیل کنیم، گفت: امروز، سه مکتب بزرگ جهان شامل ناسیونالیسم، سوسیالیسم و لیبرالیسم را پشت سر گذاشته ایم.
دکتر علی آذریان، با اشاره به نظریات امانوئل کاستلز در مورد شبکه های اجتماعی در کتاب شبکه های خشم و امید، تاکید کرد: کاستلز بیان می کند که در ابتدا موضوعی توسط یک نفر مطرح شده و سپس به اشتراک میلیون ها نفر می رسد و در نهایت تبدیل به یک جریان جمعی و کنشی فراگیر می شود که در جریانات اخیر شاهد آن بودیم و شبکه های خشم این امر را در کشور ما تمرین کرده و یک موضوع را به یک جریان خطرناک تبدیل کردند که با سخنرانی زیبای رهبر معظم انقلاب و فیلسوف، جامعه آگاه شد.
وی با تاکید بر این که امروز برای مبارزه با شبکه های خشم و امید باید مجهز به علم شبکه وب باشیم و با تحلیل درست از قضایا و شبکه های اجتماعی، سوار بر امواج موج چهارم شویم، چراکه موج سوم مطرح شده از سوی الوین تافلر تمام شده و امروز موج چهارم آغاز شده است، افزود: کشورهایی می توانند موج چهارم را هدایت کنند که مجهز به علم به روز و علم وب بوده و با تحلیل درست شبکه های اجتماعی و تولید محتوا، قضایا را به درستی تحلیل کنند.
انتهای پیام