کاروانسراهای آجری شهرری همان چاپارخانه های توسعه یافته دوران هخامنشیان هستند که برای استراحت و تجدید قوای پیک ها و قاصدان حکومت ساخته شده بودند. اما این روزها حال و روز خوشی ندارند.
همشهری آنلاین - رابعه تیموری: شکل و شمایل این چاپارخانه ها در دوره سلجوقیان تغییرات زیادی کرد و به محلی برای اتراق کاروانیان تبدیل شدند. کاروانسراهای تاریخی شهرری دردوران حکومت سلسله ایلخانیان پررونق بودند، اما پس از روی کارآمدن حکومت چوپانیان، تجارت و بازرگانی ایران باستان رو به افول گذاشت و این کاروانسراها تا آغاز دوره صفویه بروبیایی نداشتند.
دوران صفویه را می توان دوره رونق کاروانسراهای ملک ری دانست. در این دوران شاه عباس اول برای شکوفایی تجارت ابریشم در ایران اقدامات زیادی انجام داد که احیای کاروانسراها از جمله آنها بود. اوکاروانسراهای دوقلو و شاه عباسی را مرمت و بازسازی کرد و در معماری بنای آنها امکاناتی مانند حیاط بزرگ، ایوان های پهلو به پهلو، انبار کالا و اصطبل تیمار اسب ها و شترها قرار داد تا زائران حضرت شاه عبدالعظیم ع و بازرگانان جاده ابریشم در آن جا اتراق و استراحت کنند.
وجود این کاروانسراها در رونق بازارهای ملک ری نقش بسزایی داشته است. در سال های اخیر کاروانسراهای دوقلو و شاه عباسی در سکوتی سنگین و غریبانه فرو رفته اند و از بروبیای گذشته خود نشانی ندارند. این کاروانسراهای تاریخی سال هاست به انتظار روزی نشسته اند که به عنوان بناهایی ارزشمند و باهویت مورد توجه قرار گیرند و فرصتی فراهم شود که تاریخ چند هزارساله ری را به گردشگران ایرانی و خارجی بشناسانند.
کاروانسرای شاه عباسی این اقبال را داشته که از دسترس معتادان و افراد بی خانمان دور بماند و در اواسط راسته شمالی خیابان حرم به عنوان نمونه فاخری از معماری اصیل ایرانی دلربایی می کند، اما کاروانسرای دوقلو در سده پنجم عمرش به طالعی تلخ دچار شده و حال و روزش به یک بنای تاریخی۵ ساله شباهتی ندارد. این کاروانسرا که به پاتوق معتادان و افراد بی خانمان تبدیل شده، در بازار قدیمی حرم حضرت عبدالعظیم ع قرار گرفته است.
