مساله فرزند آوری و نگرانی والدین از آینده کودک

...
معاون مالی و برنامه ریزی شهردار تهران با بیان اینکه مدت زمان برنامه چهارم تحول و پیشرفت شهر تهران از ۵ سال به ۴ سال کاهش یافته است، گفت: اطمینان داریم در این برنامه هدف گذاری ها دقیق اتفاق افتاده است.
خبرگزاری صدا و سیما ،حجت الاسلام و المسلمین مهدی سجادی امین عضو هیات علمی پژوهشکده زن و خانواده در گفتگو با برنامه ثروت خاموش شبکه رادیویی اقتصاد به بررسی موضوع نگرانی والدین از آینده کودک پرداخت . متن این گفتگو به شرح ذیل است .

سوال: از نگاه شما نگرانی والدین از آینده کودک را بررسی کنیم چه قدر این نگرانی ها واقعی است و چه آینده ای را در ایران متصور خواهیم شد ؟

حجت الاسلام سجادی: مساله نگرانی در رابطه با فرزند آوری خوب ابعاد مختلف و متعددی دارد یعنی خانواده ها وقتی با مساله فرزند آوری، اصل فرزندآوری یا تکثیر نسل که هر دوی آن ها می دانیم از نگاه آموزه های دینی ارزشمند است و مطلوبیت دارد یعنی هم اصل فرزند آوری وهم کثرت و تعدادشان، منتهی خانواده ها از چند بعد نگرانی دارند نسبت به مساله فرزند یکی مباحث اقتصادیست و یکی هم مباحث تربیتی  که در حقیقت دو بعد اصلی نگرانی هاست خوب در رابطه با هر دو مساله می شود ما هم مباحث را از نگاه آموزه های دینی قرار بدهیم و هم از نگاه آموزه های عام تر و فرا دینی در حقیقت، آن نکته اصلی که در زمان ما مهم است تغییر نگرش هاست یعنی تغییر سبک زندگی که مرحله عینی نگرش ها و اندیشه ماست نسبت به یک مساله یعنی وقتی بینش و نگاه ما به مساله تغییر کند قاعدتا در رفتار و عملکرد ماهم تاثیر می گذارد ما اگر بخواهیم به مساله فرزند آوری ریشه ای و عمیق نگاه بکنیم در مرحله اول باید به مساله نگرش و نگاه و بینش خودمان مراجعه کنیم و یک بازنگری نسبت به این مساله صورت بگیرد یعنی وقتی ما در نگاه خودمان در اندیشه خودمان وجود فرزند را مثلا یک کسی بدانیم که می خواهد خوب برای ما محدویت ایجاد کند آزادی و راحتی ما را تحت شعاع قرار بدهد و دنیایی که بر پایه انسان و لذت گرایی و راحت طلبی شکل می گیرد و ترویج می شود این بینش قاعدتا خیلی نمی تواند طرفدار فرزند آوری و کثرت نسل باشد همین جوری که در جوامعی که این نگاه ها قالب است این را می بینیم که بحران کمی جمعیت در حقیقت در خیلی از کشور ها به چشم می خورد وقتی ما مبانی فکری مان را نسبت به اصل زندگی نگاه مان به زندگی، نگاه مان به این که حالا در دنیا هستیم و این مقدمه ای برای آخرت و امثال این هایی که آموزه های دینی ما را تشکیل می دهند و نگرش و بینش ما را طراحی می کنند اگر نسبت به این بازبینی صورت نگیرد شاید نتوانیم به راحتی خانواده ها را قانع کنیم و خانواده ها خودشان قانع شوند در حقیقت برای مساله فرزند آوری و تحمل سختی هایی که فرزند دارد حالا با همه فوایدی که دارد که قاعدتا این تغییر نگرش و بینش باید صورت بگیرد تا سبک زندگی و نگاه ما به دنیا اصلاح شود.  من حالا یک مقدمه ای را عرض می کنم این که عرض می کنم نگاه ما به دنیا باید تغیر کند خوب بهترین منبع و مرجع برای این که واقعیت انسان، واقعیت دنیا برای ما روشن و ترسیم بشود قاعدتا منابع دینی است یعنی با این پیش فرض که همه ما این را قبول داریم که در منابع دینی به روشنی نگاهی به ما القاء می شود که هم تحمل دنیا و سختی ها و مشکلاتش برای ما آسان می شود و هم فلسفه و حکمت آن ها را می دانیم و هم می توانیم براساس آن ها عملکرد خودمان را در حقیقت طراحی بکنیم یک نکته ای که خیلی مهم است در بحث فرزند آوری مسائل اقتصادی و سختی های اقتصادیست که ممکن است وجود فرزند در زندگی تحمیل بکند منتهی وقتی ما به مباحث دینی مراجعه می کنیم می بینیم که یک قاعده مندی در تحولات اجتماعی و فردی وجود دارد یعنی در عین حالی که ما باید برنامه ریزی کنیم برای زندگی مان که تحت عنوان تقدیر معیشت در بسیاری از منابع دینی اشاره شده که اشاره می کند به برنامه ریزی حضرت یوسف ع برای آن مسائل اقتصادی و آن مشکلاتی که در آن برهه داشتند در عین حال در نگاه دینی اسباب چه مادی چه معنوی منحصر به عوامل مادی نیست یعنی این جور نیست که ما فقط دو دو تا چهار تای مادی را لحاظ کنیم و براساس آن ها تصمیم بگیریم یک سری عوامل دیگری هم در گشایش زندگی ما در امور اقتصادی ما و در برنامه ریزی که برای زندگی می خواهیم داشتیم موثرند مثلا ما در آموزه های دینی بین تقوی و رعایت حریم الهی و مراعات دستورات الهی و گشایش در زندگی و بهره مندی از رزق و روزی خصوصا رزق و روزی پیش بینی نشده ارتباط وجود دارد یعنی کسی که تقوی الهی را رعایت می کند اراده خدای متعال و خواست خدای متعال را مقدم بر میل و خواست وهوای خودش قرار می دهد خوب این تاثیرش را در زندگی می بیند مثلا وقتی خدای متعال به روشنی در سوره طلاق آیه ۲ و ۳ می فرماید کسی که تقوی الهی را رعایت بکند و خدا را در امور زندگی خودش الویت اول قرار بدهد نه خواست خودش و خواست دیگران چندتا اثر دارد خدا خودش مسیر را برای عبور از تنگنا ها ایجاد می کند یعنی اراده الهی است و روزی و رزق از جایی که اصلا فکرش را نمی کند بهش می رسد این گمانه اش را نمی کند همان مواردی است که ممکنست ما توی محاسبات مادی خودمان آن ها را لحاظ نکرده باشیم و آن ها تاثیر دارد و این که عرض می کنم تغییر نگرش در این مساله باید صورت بگیرد چطور مثلا نسل های قبل ما فرزندان زیادی داشتند این دغدغه مسال اقتصادی و گرفتاری های مادی اولویت اول برایشان نبود یعنی یک مسائل دیگر را دخیل می کردند براساس آن عمل می کردند و در عملکرد و سبک زندگی تاثیر می گذاشت.

سوال:در مورد ترس از آینده و مساله آموزش هم می فرمایید؟

حجت الاسلام سجادی: مساله فرزند آوری موضوعیست که متغیر های زیادی در آن دخیلند، وقتی که شخص وضعیت آینده را می بیند وضعیت جامعه را می بیند، امید به آینده را و مشکلات مختلف فرهنگی و اقتصادی و این ها را باهاش مواجه می شود ما به صرف یک عامل آموزش نمی توانیم شخص را اغنا کنیم برای این که مثلا یک رفتاری داشته باشد متفاوت از گذشته حالا مساله ما الان مساله فرزند آوریست بله بحث آگاهی بحث تغییر نگرش و بینش که عرض کردم اهمیت دارد، اما مساله ما با آموزش حل نمی شود یعنی اگر ما بیاییم به دوران ابتدایی و دبیرستان ودانشگاه یک سری آموزش ها را القا کنیم، ولی شخص در عینیت جامعه یک مشکلاتی را ببیند با مسائلی برخورد کند که به صرف دانسته هایش نتواند اتکا بکند برای رفع آن ها آن آموزش خیلی موثر نخواهد بود گرچه در جای خودش خیلی ارزشمند است من به نظرم مساله فرزندآوری در حقیقت مثل یک مجموعه است که عوامل زیادی در آن دخیلند و همه دست به دست هم می دهند یعنی آن فضای فکری، آن فضایی که در آن زندگی می کند شخص و یک سری مشکلات عینی را می بیند این ها در نگاه کلان باید برطرف شود مثلا این که ما فکر کنیم یک وامی بدهیم به شخص برای فرزند آوری این مقدار انگیزه را در شخص ایجاد نمی کند وقتی مسائل دیگری وجود دارد که این ها دست به دست به هم می دهند تا آن ذهنیت را برای شخص ایجاد می کند بله آموزش مهم است مقوله اصلی نیست به نظرم به مسائل دیگر هم باید در این موضوع توجه شود

منبع: اخبار اجتماعی ‌صداسیما