روزگاری نه چندان دور، کامرانیه آبادی کوچکی بود چسبیده به آبادی کهن حصاربوعلی؛ محله ای سرسبز با باغ های انبوه که روزگاری میزبان پسر ناصرالدین شاه و رجال آن روزگار بود. داستان خواندنی نامگذاری این محله و ارتباط آن با پسر ناصرالدین شاه قاجار را در ادامه بخوانید.
همشهری آنلاین حسن حسن زاده: اهالی محله های تجریش، حصاربوعلی و نیاوران، محله کامرانیه را خوب می شناسند. این محدوده از شمیران آنقدر داستان و برو بیا داشت که زمانی یکی از آبادی های کوچک اما معروف شمال تهران بود.
قصه های خواندنی تهران را اینجا دنبال کنید
برای رمزگشایی از نام محله کامرانیه باید به دوران قاجار سفر کنیم. به زمانی که محدوده فعلی کامرانیه، باغی سرسبز و پردار و درخت در همسایگی آبادی بزرگ و کهن حصاربوعلی بود. آبادی کامرانیه در قیاس با آبادی های حصاربوعلی و نیاوران، قدمت چندانی ندارد و نشانی از آن در دوران پیش قاجار یافت نمی شود. «علیرضا زمانی» تهران شناس در این باره می گوید: «آبادی های شمیران در یک تقسیم بندی کلی به دو دسته هستند. نخست؛ آبادی های کهن شمیران مثل تجریش، حصاربوعلی و... و دوم؛ آبادی هایی مثل کامرانیه و آجودانیه که توسط رجال قاجار آباد شده و نام شان سر زبان ها افتاد.»
بنابراین برای رمزگشایی از نام آبادی کامرانیه باید سراغ رجال سیاسی و حکومتی دوران قاجار برویم. اکنون ساکنان خیابان شهید بازدار، گاهی این خیابان را خیابان کامرانیه می نامند و نام سه راه کامرانیه هم پای ثابت نشانی دادن اهالی شمال تهران است. اما شاید کمتر کسی از ساکنان امروز این خیابان که با تاریخ شمیران آشنا نیستند، از دلیل این نامگذاری باخبر باشد.
وقتی خیابان شهیدبازدار کنونی، پر بود از دار و درخت و هنوز آپارتمان ها و برج ها محله را تسخیر نکرده بودند، کامرانیه گستره سبزی بود در همسایگی آبادی حصاربوعلی. وقتی «کامران میرزا» پسر ناصرالدین شاه گذرش به این محدوده افتاد و به باغ ها را سامان داد، این گستره سرسبز نام کامرانیه به خود گرفت.
زمانی در این باره می گوید: «کامران میرزا علاوه بر باغ بزرگی که در قلب تهران و محله امیریه داشت، به فکر خریدن یک باغ ییلاقی در شمیران افتاد. او این اراضی را از «میرزا سعیدخان» وزیر خارجه وقت قاجار خرید و باغ را با باغبان های فرنگی سر و سامان داد.» ورود پسر ناصرالدین شاه به شمیران خیلی زود توجه ساکنان این حوالی را جلب کرد و طولی نکشید که ساخت و سازها در نزدیکی باغ بزرگ او آغاز شد. چندی بعد این گستره سبز تبدیل به آبادی کوچکی شد که اهالی آبادی های اطراف آن را کامرانیه نامیدند.»
این روایت سند معتبر دیگری نیز دارد. امروز اگر سری به محله حصاربوعلی بزنید، در ضلع شمال این محله تکیه کوچکی وجود دارد که هر سال در ایام محرم و صفر محل گردهمایی و برگزاری مجالس مذهبی اهالی محله حصاربوعلی است. نام تکیه آقا روی سر در این تکیه کوچک جلب توجه می کند. موسفیدان این محله می دانند که واژه «آقا» روی سر در این تکیه قدمتی بیش از یک قرن دارد.
زمانی می گوید: «کامران میرزا ارادت خاصی به امام حسن مجتبی ع داشت. وقتی دید اهالی حصاربوعلی در تکیه پایین که تکیه قدیمی این آبادی است، در ماه محرم مراسم ویژه ای برای سیدالشهدا ع برگزار می کنند، درشمال این آبادی و در نزدیکی اراضی کامرانیه تکیه دیگری ساخت و آن را وقف برگزاری مراسم امام حسن مجتبی ع کرد. مردم هم نام این تکیه را به نیت کامران میزار تکیه آقا گذاشتند چون پسر ناصرالدین شاه را آقا خطاب می کردند.»
