...
«دعای سحر» یکی از دعا های عظیم الشأنی است که از امام رضا علیه السلام روایت شده و آن حضرت فرموده است: این دعا، دعایی است که امام باقر علیه السلام در سحر های ماه رمضان می خواند.
در عین حال یکی از آثار فاخر و ارزشمند امام خمینی ره «شرح دعای سحر» است؛ اثری که امام خمینی ره آن را در حدود ۲۷ سالگی خود تألیف کرده و نشان از دانش و عرفان والای ایشان از دوران جوانی دارد.
به منظور آشنایی بیشتر مخاطبان با مفاهیم و مضامین والای دعای سحر که خواندن آن در سحر های ماه رمضان توصیه شده، به بررسی بخش ها و نکاتی از امام خمینی ره درباره این دعای ارزشمند و والا پرداخته ایم.
نکات مهم در فراز هشتم از این دعای شریف را می خوانیم:
الل ه م إ ن أ س أ ل ک م ن أ س مائ ک ب أ ک ب ر هاو ک ل أ س مائ ک ک ب یر ، الل ه م إ ن أ س أ ل ک ب أ س مائ ک ک ل ها
بار الها، از تو به بزرگ ترین اسمائت در خواست می کنم حال آن که همه اسماء تو بزرگ است.
بارالها، از تو به همه اسمائت درخواست می کنم.
نام های نیکوی الهی و صفات عالیه ربوبی حجاب های نورانی ذات احدیت اند؛ بنابراین غیب هویت الهی و ذات احدیت بر کسی ظاهر نمی شود مگر از طریق حجاب اسماء و صفات. پس، پروردگار به حسب این مرتبه هیچ اسم و رسم و تعی نی ندارد و حقیقت مقدسش نیز دارای حد ی نیست. چون اسم و رسم]خود نوعی [ حد و تعین اند، بنابراین هیچ گونه اسم و رسمی ندارد؛ نه به حسب مفهوم و ماهیت و نه به حسب حقیقت و هویت، و نه از لحاظ علمی و نه از لحاظ عینی. چیزی ورای او نیست تا اسم و رسم او باشد.
ذات احدیت در مرتبه ذات برای هیچ کس آشکار نمی شود و در این مرتبه هیچ اسم و رسمی و نشانی ندارد؛ بنابراین از طریق تجلی اسمی و صفتی می توان به او راه یافت، مثل تجلی اسم رحمان و اسم رحیم.
به سبب این تجلی اسمائی و صفاتی بود که در های وجود باز شد و غیب با شهود مرتبط گردید و رحمت بر بندگان و نعمت بر سرزمین های مختلف گسترش یافت؛ و اگر این تجلی اسمائی نبود، عالم در تاریکی عدم و تیرگی خفا و وحشت اختفا می ماند.
این را هم بدان که تجلی به بعضی اسماء مقدم بر بعضی دیگر است. پس، تجلی ابتدا برای هر یک از اسماء محیط رخ می دهد و در حجاب آنها برای اسم های محاطشان. لذا، به سبب احاطه اسم الله و رحمان، تجلی برای بقیه اسماء به واسطه آن دو صورت می گیرد و این از جمله دلایل پیشی داشتن رحمت بر غضب است.
بیشتر بخوانید
طرح «زندگی با آیه ها» مورد اهتمام و ادامه دار باشد
اگر الله تعالی به اسم جامع محیطش بر آدم علیه السلام تجلی نکرده بود، فراگرفتن همه اسماء برای او ممکن نمی شد و اگر شیطان پرورش یافته اسم الله بود. امر به سجده به او نمی رسید و مامور به سجده نمی شد و در مقام روحانیت آدم کوتاهی نمی کرد. ولی، چون آدم مظهر اسم اعظم الله بود، خلافتش از جانب الله تعالی در دو جهان مقرر شد.
شاید پس از اندیشه درباره معنای اسم و تفکر پیرامون حقیقت آن و مطالعه دفتر سلسله وجود و خواندن سطور آن، به اذن خداوند و حسن توفیق حضرتش، بر تو روشن شود که سلسله وجود و مراتب آن و دایره شهود و درجات آن همگی اسماء الهی اند، چرا که اسم یعنی علامت و هر چه از حضرت غیب به دایره وجود پا نهاده علامت خالق و مظهری از مظاهر پروردگار است. پس، حقایق کلی از اصول و امهات اسماء الهی اند و اصناف و افراد از اسماء محاط به شمار می روند و اسماء خداوند قابل شمارش نیستند. هر یک از اسماء عینی نیز پرورش یافته اسمی از اسماء در مقام الهیت و واحدیت و مظهری از مظاهر آن هستند؛ چنانچه در روایت کافی با استناد به حضرت امام صادق، علیه السلام، درباره این فرموده خدای متعال: «ولله الاسماء الحسنی فادعوه بها؛ خداوند را نام های نیکوست، پس او را بدان نام ها بخوانید»، آمده است: «نحن والله اسماء الحسنی؛ به خدا سوگند، ما اسماء حسنی هستیم.»
امید است در مورد نام های پروردگار و آیات آفریدگارت هدایت شده و در راه مستقیم قرار گرفته باشی و متوجه شده باشی که سلسله وجود و عالم غیب و شهود، از ملائکه مقربین و اصحاب یمین و فرشتگانی که صف آرایی کرده اند و تدبیر کنندگان امورند و فرشتگان موکل بر ابر ها و کلیات عوالم از انواع ] موجودات عالی و پست و جزئیات آن گرفته تا تاریکی های تار و سیه هیولایی، همه و همه، نمود اسماء الهی هستند.
منبع: تسنیم
