...
چقدر طول می کشد تا تغییرات در صورت های فلکی قابل مشاهده از روی زمین حس شود؟ پاسخ به این سوال به طول عمر ستارگان خاص بستگی دارد. اکثر ستاره های کهکشان ما کوچک هستند. با این حال، در صورت های فلکی که می بینیم، ستارگان بزرگ و درخشان بیش از حد نمایان شده اند. هرچه ستاره بزرگ تر باشد، عمر آن کوتاه تر است و زودتر از آسمان ما ناپدید می شود.
به نقل از اسپیس، ستارگانی به اندازه هشت برابر خورشید و بزرگ تر از آن در پایان عمر خود یک فروپاشی هسته ای به نام ابرنواختر را تجربه خواهند کرد. این انفجار های عظیم، مناظر چشمگیر از ستاره هایی هستند که از آسمان ما ناپدید می شوند.
بسیاری از ستاره شناسان فکر می کنند ا بط الجوزا Betelgeuse ، یک ستاره ابرغول سرخ، اولین ستاره ای خواهد بود که از آسمان ما ناپدید می شود. ممکن است همین فردا یا ۱۰۰ هزار سال آینده ناپدید شود، اما زمانی که منفجر شود، از ماه کامل روشن تر خواهد بود و آنقدر روشن است که در روز دیده می شود.
یکی دیگر از ستاره های مورد توجه اتا کارینا Eta Carinae است که بیشتر از نیمکره جنوبی قابل مشاهده است. این منظومه دوتایی ستاره ای صد ها برابر جرم خورشید است. حدود ۱۸۰ سال پیش «اتا کارینا» یک طغیان عظیم را تجربه کرد. ستاره زنده ماند، اما انفجار بعدی آن ممکن است به ابرنواختری منجر شود که ستاره را نابود کند.
پیش بینی دقیق لحظه انفجار این ستاره ها دشوار است، اما یک سرنخ می تواند ذرات شبح وار به نام نوترینو باشد. در طول یک ابرنواختر، بیشتر انرژی منتشر شده نور قابل رویت نیست، بلکه بیشتر به صورت نوترینو منتشر می شود.
برایان فیلدز Brian Fields ، کارشناس ابرنواختر در دانشگاه ایلینوی می گوید: تولید نوترینو از سوی ا بط الجوزا در آخرین مراحل زندگی آن افزایش می یابد، به طوری که در آخرین روز، به اندازه کافی نوترینو منتشر می شود که آشکارساز های فعلی ما آن را ببینند. ما حدود ۲۴ ساعت قبل از انفجار ستاره از آن مطلع خواهیم شد.
فیلدز می گوید که چنین انفجار عظیمی ممکن است برای زمینی ها خطرناک به نظر برسد، اما ما برای تأثیرگذاری آن روی خودمان بسیار دور هستیم. برای اینکه حیات روی زمین تحت تأثیر قرار گیرد، یک ابرنواختر باید بین هشت تا ۱۰ پارسک یا حدود دو میلیون برابر فاصله زمین و خورشید از ما فاصله داشته باشد.
فیلدز توضیح داد: اگر چیزی به این نزدیکی داشتیم، تبدیل به درخشان ترین ستاره در آسمان ما می شد و آن ها مخفی نمی مانند.
اگرچه یک ابرنواختر ممکن است دراماتیک باشد، اما صورت های فلکی ما نسبت به حرکت ستارگان دچار تغییرات اساسی تری خواهند شد.
هر ستاره در کهکشان ما در حال حرکت است. به این جابه جایی، حرکت مناسب گفته می شود که نشان دهنده تغییر موقعیت ستاره از منظر زمین است. ستاره بارنارد سریع ترین ستاره است که با سرعت ۱۰ ثانیه در سال حرکت می کند و این بدان معنی است که در عرض ۱۸۰ سال، این ستاره به اندازه قطر یک ماه کامل جابجا می شود.
بیشتر ستاره ها بسیار ک ندتر از آن سفر می کنند؛ بنابراین صورت فلکی که امروز می بینیم اساسا همان صورت فلکی هستند که یونانیان باستان آن ها را می دیدند. با این حال، طی ده ها هزار سال، حرکات ستارگان به شکل بنیادی بر شکل صورت های فلکی تأثیر می گذارد.
دب اکبر را در نظر بگیرید که یک ستاره در صورت فلکی دب اکبر است. پنج ستاره مرکزی دب اعظم نه تنها در آسمان ما نزدیک به هم ظاهر می شوند، بلکه از نظر فیزیکی نیز به یکدیگر نزدیک هستند. این ستاره ها که با هم متولد شده اند، «گروهی متحرک» هستند که با هم در سراسر آسمان سفر می کنند. با این حال، ستارگان جهت و حرکت خاص خود را دارند.
فیلدز می گوید: به مرور زمان، دب اعظم شکل می گیرد که اصلا شبیه قاشق نیست.
از آنجایی که این تغییرات در بازه های زمانی ده ها هزار سال قابل مشاهده خواهند بود که در آن ما انتظار ابرنواختر های زیادی را داریم، صورت های فلکی ما مدت ها قبل از ناپدید شدن ستارگان از آسمان تحت تاثیر حرکت مناسب قرار خواهند گرفت.
حرکت زمین بر آسمان شب ما نیز تأثیر می گذارد. سیاره ما می چرخد و جهت قطب شمال تغییر می کند.
کایلی اکسل Kayleigh Excell ، محقق ابرنواختری که با فیلدز کار می کند، می گوید: مصری ها پیش از این یک ستاره شمالی متفاوت داشتند. در زمان اهرام جیزه، آلفا دراکونیس ستاره آن ها بود، که به عنوان توبان Thuban نیز شناخته می شود.
صورت های فلکی ما تغییر خواهند کرد، اما نه فقط به این دلیل که ستاره ها می میرند یا حرکت می کنند. ستاره های جدید به طور فعال در کهکشان ما متولد می شوند. این ستاره ها در نهایت از سحابی های خود بیرون خواهند آمد و اگر به اندازه کافی روشن باشند، جای خود را در صورت فلکی جدید در آسمان ما پیدا خواهند کرد.
منبع: ایسنا
