خانه تکانی؛ فرصتی برای اصلاح سبک زندگی

...

وقتی مادرش صدایش کرد تا برای جمع کردن فرش از او کمک بگیرد، تبلتی را که در دستش بود روی زمین گذاشت و با ذوق و شوق به سمت مادر دوید تا با کمک هم فرش را جمع کنند.

انگار کار در کنار مادر برایش لذت بخش تر از بازی با تبلت و تماشای تلویزیون بود. حس بزرگ شدن و مسئول بودن داشت و این ماجرا او را ترغیب می کرد که کارهایش را بهتر و با دقت انجام دهد. وقتی نوبت به تمیز کردن اتاقش رسید، انگار خدا همه چیز را به او داده بود. احساس می کرد اتاقش مهم تر از جا های دیگر خانه است و تمیز کردن آن و دقت در انجام کار برایش اولویت است.

خانه تکانی که شروع می شود مسئولیت دادن به بچه ها می تواند راهکار مناسبی برای شروع یک سبک زندگی جدید در کودکان و نوجوانان باشد. وقتی خود کودک در تمیز کردن خانه نقش ایفا می کند، می کوشد کمتر خانه را به هم بریزد، زیرا این طور قدر تلاشی را که برای تمیز کردن خانه انجام شده است، می داند.

مهم ترین خانه تکانی

زهره احمدی، روان شناس بالینی با تاکید بر این که مهم ترین فایده خانه تکانی حس همدلی و همراهی اعضای خانواده با همدیگر است، توضیح می دهد : «خانه تکانی می تواند شروع مسئولیت پذیری بچه ها در خانه باشد. این که کودک در تمام انجام مراحل خانه تکانی، روی مبل بنشیند یا این که تبلت یا گوشی در دست داشته باشد و بازی کند روش تربیتی اشتباهی است که برخی از خانواده ها پیش می گیرند.»

او تاکید می کند: «بچه ها لوح های نانوشته ای هستند که ما با عملکرد خودمان برخی از رفتار ها را در آن ها نهادینه می کنیم. بچه ها در سنین پایین کار را مثل بازی می بییند و خیلی دوست دارند در برخی از کار ها با مادر همراه شوند. مثلا ظرف بشورند یا وقتی مادر جارو برقی به دست می گیرد، دسته جارو را می گیرند و با مادر همراهی می کنند. در این شرایط اگر مادر کمی صبوری کند و تلاش کند با کودک همراه شده و با او کار را به پیش ببرد، در واقع توانسته حس مسئولیت پذیری را در کودک افزایش دهد در غیر این صورت در آینده باید منتظر تبعات دیگر این ماجرا باشد.»

تمیز کاری را به بازی تبدیل کنید

این روان شناس بالینی بر این باور است که شما با کمی تلاش و خلاقیت می توانید تمیز کاری را به یک بازی سرگرم کننده و هیجان انگیز تبدیل کنید. احمدی می افزاید: «روش دیگری که می تواند کودک را به انجام خانه تکانی ترغیب کند، این است که به طور نمونه سبدی تهیه کنید و به او بگویید لباس و اسباب بازی های خود را جمع کرده و در سبد بریزد و با هم مسابقه بدهید، ببینید چه کسی می تواند زودتر جعبه اش را پر کند و تا زمانی که همه لباس ها و اسباب بازی ها جمع نشده، بازی را متوقف نکنید.»

کار ها را آسان بگیرید و سختگیر نباشید

این کارشناس تاکید دارد، کودکان باید بدانند تمیز کردن اتاق شان یک وظیفه است و باید مسئولیتش را بپذیرند. پس اگر کودک عنوان کرد که به شرطی خانه را تمیز می کنم که پاداش بگیرم، هرگز این کار را نکنید و برای انجام وظایف، به بچه ها جایزه یا پول ندهید چون این کار باعث می شود آن ها از شما انتظار داشته باشند به ازای هر کاری که در خانه انجام می دهند، جایزه دریافت کنند. طبق توصیه احمدی، برای تشویق فرزندتان می توانید برای او غذای مورد علاقه یا خوراکی محبوبش را تهیه کنید. با این کار مسئولیت پذیری را به کودکان می آموزید. ضمنا به یاد داشته باشید که قرار نیست از فرزندتان یک خدمه کاربلد بسازید پس آسان بگیرید و کار هایی که خودشان دوست دارند به آن ها بسپارید.

افزایش خوشحالی کودک با کار در خانه

این روان شناس بالینی تاکید می کند: «کودک در جریان همراهی خانواده برای تمیز کردن و خانه تکانی یاد می گیرد که خانه برای همه اعضای خانواده است. وقتی کودک به این مفهوم نرسد که علت تمیز کردن خانه چیست، دوست دارد به هم ریختگی ها هیچ وقت جمع نشود تا از بازی بین آن ها لذت ببرد یا پشت سر پدر و مادر راه می افتد و هرجایی را که آن ها تمیز می کنند، دوباره به هم می ریزد. اما وقتی به او مسئولیت داده شود که کمد یا اتاق خودش را تمیز کند، دیگر کمتر درصدد به هم ریختن خانه برمی آید. او با این کار یاد می گیرد که خانه متعلق به همه اعضای خانواده است و خودش باید مسئولیت اتاق و وسایل خودش را به عهده بگیرد. در واقع همکاری بچه ها در تمیز و مرتب کردن خانه هم حس مسئولیت پذیری به آن ها می دهد و هم نظم و مرتب بودن را در آن ها تقویت می کند.»

احمدی خاطر نشان می کند: «برای مرتب کردن کمد اتاق کودک از خودش کمک بخواهید. کار را با بازی همراه کنید. مثلا از او بخواهید اول لباس ها را بیرون بریزد و در لباس ها شیرجه بزند. بعد به او دستمال و اسپری بدهید و از او بخواهید اتاقش را مرتب کند و خودتان نیز بر کار او نظارت داشته باشید. در مرحله بعد طبقه بندی کردن و مرتب کردن لباس ها و در جای خود گذاشتن را بر عهده او قرار دهید. بچه ها از این طریق؛ هم بازی کرده اند، هم اصول تمیز کردن رو یاد گرفته اند. در این مرحله کودک طبقه بندی کردن و تا کردن و دسته بندی کردن را نیز آموخته اند و در نهایت؛ اعتماد به نفس و مسئولیت پذیری شان افزایش پیدا می کند.»

منبع: روزنامه جام جم

منبع: اخبار سرگرمی باشگاه‌خبرنگاران