امریکا؛ از موفقیت در کامبوج تا شکست در ایران

...

سند تاریخی در تحقیق و تفحص یکسری نوشته ها نیز در این مأموریت کشف شده بود که نوشته هایشان به زبان انگلیسی و فارسی، اما با آرم عربستان به طور جعلی بود، به عنوان مثال یکی از جمله ها این بود که اگر تیم امریکایی گیر افتاد بگویند مردم ایران خیلی مهربان و میهمان نوازند، خارجی هستیم و گم شدیم به ما کمک کنید. نیرو هایی که وارد ایران شده بودند شش ماه در صحرای آریزونای امریکا که مشابه لوت ایران است تمرین کرده و قبل از آن نیز با هواپیمای کوچکی به منطقه آمده و همه چیز را برای حمله ایده آل گزارش داده بودند.

ابتدا خودتان را به صورت اجمالی معرفی کنید و از سمت هایی که داشته اید، بگویید؟

بنده سرتیپ دوم خلبان محمدکریم عابدی در هوانیروز جمهوری اسلامی ایران خدمت کرده ام و در وزارت دفاع شهید چمران به عنوان مشاورعالی و بازرس ویژه همراه با شهید خضرایی فعالیت می کردم و در دوران دفاع مقدس در اغلب عملیات های بزرگ هوایی فرماندهی عملیاتی داشته ام و از دوستان نزدیک شهید چمران، شهید سرلشکر فلاحی و شهید سپهبد علی صیاد شیرازی بودم. پس از جنگ هم آخرین سمت فرماندهی من در پایگاه هوانیروز کرمان بود که از سال ۱۳۷۰ تا ۱۳۷۴ فرمانده آن پایگاه بودم. سه سال نیز وابسته نظامی ایران در چین بودم، همچنین عضو انجمن وابستگان نظامی در دنیا هستم و در دوره هشتم مجلس شورای اسلامی توفیق داشتم نماینده مردم طبس، فردوس، سرایان و بشرویه باشم.

 آیا حمله به سفارت امریکا و طرح ریزی عملیات آزادسازی در جهان هم پیشینه تاریخی دارد؟

بله؛ امریکایی ها تجربه بازپس گیری سفارت خود را در کامبوج در زمان استقرار خ م رهای سرخ داشتند و نکته حائز اهمیت اینجاست که این عملیات مشابه با عملیات طبس با هلیکوپتر صورت پذیرفته است. پس از تسخیر سفارت و دستگیری کارکنان سفارت در ایران، ابهت امریکایی ها از بین رفت و آن ها برای آزادسازی کارکنان سفارت بر اساس تجربه گذشته خود منطقه نوادا و آریزونا را که بیشترین شباهت به کویر ایران را داشت جایی که به عنوان محل فرود و استقرار هواپیما ها و هلیکوپتر ها در نظر گرفته شده بود انتخاب کرده و با هدف کسب آمادگی شروع به تمرین کردند.

 درباره عملیات دلتا که با نام های پنجه عقاب یا توفان صحرا هم از آن یاد می شود، توضیح دهید.
نام عملیات دلتا بود که بعد ها به پنجه عقاب میان امریکایی ها و توفان صحرا میان ایرانیان شهرت گرفت، برای انجام این عملیات ۸ فروند هلیکوپتر Sikorsky-CH-۵۳ با ظرفیت هلی برن ۳۵ نفر در حالت عادی و ۵۰ نفر در حالت اضطراری در نظر گرفته بودند؛ که دو فروند از این بالگرد ها ر زرو و ۶ فروند عملیاتی بود؛ همچنین ۴ فروند هواپیمای C-۱۳۰ در این عملیات بود؛ که دو فروند رزرو و یک فروند برای حمل تجهیزاتی مانند: موتور های تریل، کپسول های خواب آور، سلاح های خفیف و سایر تجهیزات و یک فروند برای آوردن کماندو ها به کارگرفته شد. علاوه بر آن دو هواپیمای سوخت رسان KC نیز در این عملیات بود که از پایگاه نظامی امریکایی ها در ضلع شمالی فرودگاه مسقط عمان پرواز کردند و وارد خاک ایران شدند؛ اما هلیکوپتر ها از عرشه ناو هلیکوپترب ر مستقر در دریای عمان پرواز کردند و، چون امکان پرواز مداوم به علت میزان نگهداری سوخت هلیکوپتر ها تا تهران برای هلیکوپتر ها وجود نداشت، ۴ منطقه فرود موقت یا همان Landing Zone مشخص کردند؛ منطقه فرود اول یک فرودگاه متروکه، جایی نزدیک به طبس میان «رباط خان» و «رباط پشت بادام» بود.

منطقه فرود دوم در تپه های غربی گرمسار، حدود ۱۰۰ کیلومتری شرق تهران بود. سومین جای فرود استادیوم شهید شیرودی امجدیه ، هلی پد واقع در محوطه وزارت امور خارجه و هلی پد ساختمان وزارت کشور بود و چهارمین محل فرود، فرودگاه م نظ ریه قم در نظر گرفته شده بود. هلیکوپتر ها در ساعت ۸ شب از سواحل مکران و هواپیما در ساعت ۹ از فرودگاه مسقط در تاریخ ۴ اردیبهشت ۱۳۵۹ به سمت نقطه اول حرکت می کنند. پس از طی کردن ۳۰۰ کیلومتر از مسیر، حوالی دریاچه جازموریان یکی از هلیکوپتر ها به دلیل نقص فنی در قسمت هیدرولیک مشکل پیدا می کند؛ این هلیکوپتر ها دو سیستم هدایت دارند، سیستم اولی خراب شده و دومین سیستم Alert می دهد که بلافاصله توسط خلبان مخابره شده و دستور فرود صادر می شود.

یک هلیکوپتر از ۸ فروند در این قسمت رها شده و عملیات با ۷ هلیکوپتر ادامه پیدا می کند تا به منطقه «راو ر» کرمان می رسند؛ در این منطقه یک هلیکوپتر دیگر به دلیل مشکل مشابه نقص هیدرولیک از ادامه عملیات بازماند. اما نکته جالب توجه در رابطه با منطقه راو ر خرابی و بازماندن هلیکوپتر در این منطقه نیست بلکه وجود رادار در آنجاست که امکان رهگیری تا اقیانوس هند را دارد که اتفاقا رادار به تهران گزارش می دهد، اما توجه خاصی به این گزارش نمی شود. به هر طریق هلیکوپتر ها و هواپیما ها در منطقه فرود اول یعنی طبس فرود آمده و مشغول سوخت گیری می شوند. یکی از هلیکوپتر ها به دلیل فاصله با هواپیمای سوخت رسان KC قادر به سوخت گیری نبوده و برای اینکار باید تا نزدیک تانکر سوخت پرواز کند تا از طریق سوختگیری داغ یا همان Hot Refuling تغذیه شود. در سوخت گیری داغ هواپیما و هلیکوپتر باید روشن باشند و باد حاصل از موتور های هواپیما و ملخ های هلیکوپتر موجب بلند شدن شن و اختلال دید می شود؛ در همین اثنا یک تانکر سوخت ایرانی از نزدیکی محل استقرار نیرو های امریکایی عبور می کند که با بی توجهی به هشدار کماندو ها مورد اصابت گلوله قرار می گیرد.

چند لحظه پس از تیراندازی راننده پیاده شده و از تانکر فاصله می گیرد و تانکر سوخت منفجر می شود؛ نور حاصل از انفجار در ساعت یک بامداد و شن برخاسته ناشی از ملخ هلیکوپتر Night Vision یا دید در شب خلبان را مختل می کند و همین مسأله موجب عدم کنترل و اصابت ملخ هلیکوپتر با هواپیمای سوخت رسان می شود که یک انفجار عظیم و ۱۲ کشته را در پی داشت.

پس از این انفجار عملیات لغو شده و نیرو های امریکایی به سرعت منطقه را ترک می کنند. ژاندارمری منطقه به فرماندهی سروان سهرابی اولین فرمانده نیروی انتظامی کل کشور در سال ۱۳۷۰ برای حفاظت از منطقه و عدم آمد و شد عمومی وارد منطقه می شوند. علاوه بر مأمورین ژاندارمری تعدادی از نیرو های کمیته یزد به ریاست شهید منتظرالقائم نیز به منطقه آمدند و اخبار این واقعه توسط مسئولین پاسگاه رباط خان به تهران مخابره شد. فرمانده وقت کل قوا بنی صدر با مشورت با مشاورین و احتمال اینکه ممکن است نیرو های امریکایی قصد برگشت داشته باشند دستور بمباران آن منطقه را داد که توسط هواپیما های F۴ بمباران شد؛ که به نظر من تصمیم جاهلانه ای بود. طی بمبارانی که انجام شد ۲ فروند هواپیما از بین رفت، و در نهایت ۳ هلیکوپتر باقی ماند. همه این ها را در کتاب «هفت پرواز» جلد دوم یا همان «سه نیمه شعبان» که نویسنده آن خود بنده هستم، آورده ام.

پس از اینکه اخبار طبس به گوش امام رسید، ایشان دستور می دهند که مسئولین وقت با کمک متخصصان به تحقیق و تفحص پیرامون این موضوع بپردازند، از طرف شورای انقلاب آقای خامنه ای و آقای هاشمی رفسنجانی مأمور می شوند، من به دلیل تخصص و شناخت از هلیکوپتر و سرگرد محمود خضرایی شهید خضرایی به دلیل تخصص در زمینه هواپیما همراه با شهید چمران وزیر دفاع وقت در این تیم تحقیق و تفحص حضور داشتیم که در روز ۶ اردیبهشت از منطقه یزد با هلیکوپتر شنوک به منطقه اعزام شدیم. علاوه بر ما افراد دیگری، چون سرهنگ دوم سلیمی که آن زمان مسئول دفتر آقای خامنه ای بود و سرهنگ دیزجی و افراد دیگر در این تیم حضور داشتند، اما مسئول بررسی فنی-تخصصی من و شهید خضرایی بودیم. بعد از اینکه به منطقه رسیدیم من بر اساس تخصص خودم به بررسی هلیکوپتر ها پرداختم، زیر صندلی یکی از خلبان های هلیکوپتر یک نقشه در رابطه با عملیات بود که مناطق فرود را مشخص کرده بود و اگر ما این نقشه را نداشتیم پی به اصل ماجرا نمی بردیم.

از کجا متوجه شدید که ۸ فروند هلیکوپتر برای این عملیات مأموریت داشتند؟
پس از برگشت تیم تحقیق و تفحص به تهران طی جلسه ای که با مسئولین داشتیم، قرار شد که تحقیقات خود را در تمام سطوح ادامه دهیم؛ در روز ۷ اردیبهشت با کمک گرفتن از نقشه به دست آمده از هلیکوپتر به سمت مناطق فرود پرواز کردیم و در حوالی تپه های گرمسار ۸ علامت فرود که با گچ H انگلیسی را طراحی کرده بودند به چشم دیدیم. پس از آن به سمت منطقه فرود سوم یعنی ورزشگاه شهید شیرودی امجدیه ، وزارت کشور و وزارت امور خارجه آمدیم که با پرسش از نگهبانان آن ها متوجه شدیم در شب واقعه چراغ های هر سه منطقه روشن بوده است، نکته جالب توجه اینجاست که ورزشگاه شهید شیرودی با یک کانال از زیر به سفارت وصل بوده و ما بعدا از آن خبردار شدیم.

بعد از آن به فرودگاه مهرآباد رفتیم که با تحقیق و تفحص متوجه شدیم، تمام پدافند تهران به بهانه جابه جایی و به دستور فردی که هویت آن مشخص نیست در آن شب خاموش بود. علاوه بر آن ماشین و لباس هایی توسط یکی از کاسبان بازار تهیه شده بود که در حمل و نقل کماندو ها و عوامل آزاد شده استفاده شود. همچنین کاغذ هایی به زبان فارسی و با آرم عربستان سعودی تهیه شده بود تا در صورت گم شدن استمداد ایرانیان را طلب کنند.

طی جست و جو های بعدی متوجه شدیم که بنا بود بعد از آزاد سازی عوامل سفارت آن ها را با هلیکوپتر به منظریه قم برده و از آنجا با هواپیما به مصر ببرند، اما کل مأموریت در این آزادسازی خلاصه نمی شد و این هدف آزادسازی کارکنان سفارت بخشی از یک نقشه بزرگ تر یعنی بمباران چندین نقطه مهم در تهران از جمله جماران، پاستور، ستاد ارتش در چهار راه قدوسی، دوشان تپه، مهرآباد و چند جای دیگر بود که ناکام ماند.

در رابطه با واقعه طبس شبکه های جاسوسی امریکا چگونه فعالیت می کردند؟ به صورت پوششی کار می کردند یا در قالب نیرو های اطلاعاتی؟

بعد از مدتی یکی از روزنامه ها به نام «فلایت» عکسی عمودی از محوطه سفارت امریکا عکس از بالا منتشر کرده و مدعی بود که ماهواره ها بر عملیات نظارت داشتند. ما بلافاصله با خلبانان کارکشته و حرفه ای به تحلیل عکس پرداختیم و در نهایت به این نتیجه رسیدیم که این عکس از هلیکوپتر گرفته شده نه از ماهواره؛ طی تحقیق و تفحص در رابطه با پرواز های آن روز متوجه شدیم که در آن روز هلیکوپتر های هوانیروز و نیروی هوایی در آن منطقه پرواز نداشته اند؛ درنهایت با دنبال کردن سرنخ ها متوجه دو شرکت خدمات هوایی در تهران به نام «هلیکوپتر سرویس» و «هلیکوپتر ایران» با حدود ۶۰ تا ۷۰ هلیکوپتر شدیم که برای شرکت ها و نهاد های مختلف از جمله صدا و سیما، شرکت برق، شرکت نفت و انرژی اتمی پرواز می کردند و فقط یک ایرانی به عنوان خلبان در این شرکت حضور داشت که ما او را از ارتش تصفیه کرده بودیم.

«هلیکوپتر ایران» در خیابان دریای نور برای یکی از وابستگان به خاندان سلطنت بود که به صورت پوششی به بنیاد مستضعفان واگذار شده بود و فعالیت های خود را در خفا ادامه می داد؛ «هلیکوپتر سرویس» در ونک نیز توسط یک انگلیسی به نام «اندرو پایک» اداره می شد، نکته جالب توجه در خصوص خلبانان، پاسپورت های هلندی و فرانسوی آن ها بود. به هرحال پس از دستگیری مدیرعاملان این شرکت ها، طی یک حکم این دو شرکت از بنیاد مستضعفان به وزارت دفاع منتقل شد. وزیر دفاع وقت شهید چمران نیز طی یک حکم من را مسئول ادغام و ایرانیزه کردن این دو شرکت کرد. پس از ادغام نام این شرکت را «ساخه» که مخفف سازمان خدمات هلیکوپتری ایران است، گذاشتیم.

چه شایعاتی در رابطه با واقعه طبس وجود داشته و دارد؟

بعد ها که خاطرات جیمی کارتر رئیس جمهور وقت در زمان عملیات طبس منتشر شد ما پی به صحت نقشه برده و تأیید گمانه زنی های خود را گرفتیم، تا پیش از انتشار این خاطرات اخبار گمراه کننده توسط عوامل جاسوسی-امنیتی با هدف دور شدن از موضوع و پوشش این شکست در جامعه منتشر می شد. به عنوان مثال: عده ای اذعان داشته اند که امریکایی ها قصد حمله به سفارت را نداشتند و قرار بود از آنجا به افغانستان بروند که با نقشه کشف شده از کابین خلبان هلیکوپتر منطبق نبود؛ عده ای نیز شکست عملیات در طبس را ناشی از بمباران موشک های شوروی می دانند که این هم دروغ بزرگی است.

شایعات با هدف دور کردن تفحص کنندگان از واقعیت منتشر می شد، به نظر بنده عده ای در راستای مکتوم نگه داشتن حقیقت گام برداشتند؛ به عنوان مثال در تاریخ ۱۲ تا ۱۵ خرداد ۱۳۵۹ کنفرانسی تحت عنوان «کنفرانس بین المللی مداخلات امریکا در ایران» برگزار شد و هدف از این کنفرانس جمع آوری اسناد و مدارکی بود که در دست ما بود؛ من نیز که شستم از ماجرا خبردار شده بود مدارک را تحویل ندادم. تعدادی از قطعات و مدارک را کمیته و ژاندارمری و مردم هنگام رسیدن به صحنه برده بودند و اگر ما هم مدارک را تحویل می دادیم عملا چیزی برای تحقیق و تفحص های بعدی و اثبات ماجرا باقی نمی ماند.

ظاهرا قرار بوده موزه ای با عنوان «ابابیل» هم درباره واقعه طبس ایجاد شود؛ این موزه راه اندازی شده یا خیر؟
پس از واقعه طبس عده ای از اساتید و دانشجویان دانشگاه موزه ای در هیبت فیل در ۷ طبقه طراحی کردند که پس از دولت آقای هاشمی در کشمکش بر سر این مسأله که موزه در طبس باشد یا یزد به جایی نرسید. به عنوان یک سرباز کوچک و خادم ملت از مسئولین می خواهم تا موزه «ابابیل» را که نماد شکست سپاه ابرهه است و با شکست امریکا در صحرای طبس مطابقت دارد به هر قیمتی که هست بنا کنند تا جوانان از این واقعه یاد کنند و آثار آن را به چشم ببینند.

منبع: روزنامه ایران

 

منبع: اخبار سرگرمی باشگاه‌خبرنگاران