...
خواهر طاهره: «شبی با فکر و خیال و ناراحتی از ظلم هایی که به مردم روا می شد، به خواب رفتم. در خواب سیدی را در منزلمان دیدم که از درد شانه ناله می کند حس کردم آن سید نورانی وسیله هدایتی است برای من، ولی چرا از درد شانه می نالید؟
آن خواب، تاثیر بسیار زیادی بر من گذاشت، فکر می کردم باید ایمانم را قوی تر کنم و خود را به خدا نزدیک تر برای همین سعی می کردم با ادعیه و نماز و توجه بیشتر به قرآن و معانی آن روحم را پرورش بدهم.
هرچند خیلی زود چهره آن سیدی را که در خواب دیده بودم، در عکس هایی که در دست مردم و در تظاهرات ها بود پیدا کردم؛ آیت الله روح الله موسوی خمینی دانستم ناراحتی آقا و ناله هایی که از درد می کشیدند از چه بود.»
زن همه فن حریف
همه چیز از همین خواب شروع شد؛ اما نه شاید، پیش تر از این خواب دل در گرو مبارزه نهاده بود، زنی سوای زنان قدیمی و آن روزی که متعلق به سال ۱۳۱۸ بود.
کمی آن طرف تر از زنان محبوس در خانه، اما نه کمی نه؛ بیشتر از این ها توفیر داشت؛ یک سر حواسش نه تمام حواسش را داده بود به درس و بحث و اداره امور هر چه از دستش برمی آمد. الحق که خیلی کار ها از دستش برمی آمد و زمانه را متحیر می ساخت.
بیا و برویی داشت فارغ از بیا و بروی زنان شهر؛ دست می جنبانید و کارستان به راه می انداخت و اساتید به نامی داشت، از مرحوم حاج آقا کمال مرتضوی و حاج شیخ علی خوانساری تا شهید آیت الله محمدرضا سعیدی و شهید سیدمجتبی صالحی خوانساری.
همه فن حریف بود و پای مبارزه؛ همه وقتش از برای مبارزه بود، اما هشت فرزند قد و نیم قد هم داشت، مادری می کرد و مبارزه، باز همسرداری می کرد و مبارزه دست آخر آنقدری مبارزه به جان خرید که ساواک را هم خسته کرد و هم شگفت زده و این شگفتی به زندانی شدنش انجامید.
مادری زندانی به دور از هشت فرزند؛ به وقت دستگیری اش فرزند آخرش با پستانک لب حوض به فواره های بلندبالا خیره شده بود و نمی دانست قضیه از چه قرار است.
خم شد، اما نشکست
خواهر طاهره: «برایشان فیلم بازی کردم، زنی بی سواد و عامی که از سیاست هیچ نمی داند با این وجود آن ها دست از شکنجه بر نمی داشتند از فحاشی گرفته تا سوزاندن نقاط حساس بدن، از وصل کردن برق تا گذاشتن کلاه اپولو بر سرم، از شلاق های پی در پی به کف پا ها و مجبور کردن به دویدن بر آن پا های چاک چاک و خون آلود تا من بشکنم و حرف بزنم.
دختر دومم، سیزده چهارده سال بیشتر نداشت تازه عقد کرده بود و از میان فرزندانم از همه نحیف تر بود او را هم به بهانه نوشتن شعر های انقلابی عربی از رادیو عراق در دفترچه اش دستگیر کردند و آوردند، هر دویمان را شکنجه می کردند و توهین.
چادر از سرمان برداشتند و انداختند در سلول، چون چیزی برای حجاب نداشتیم، پتو های کثیف سربازی را روی سرمان می انداختیم، با تمسخر به ما می گفتند مادر و دختر پتویی
برای دخترم بسیار سخت بود، کسی که با چادر و پوشیه به مدرسه می رفت حالا باید با پتو حجاب می کرد؛ بعد از چند روز آمدند و او را با ضرب و شتم بردند صدای ضجه و جیغ رضوانه و این که چه بلایی سر دختر معصومم می آورند، دیوانه ام می کرد.
نمی دانستم چه کار می کنم، مثل مرغ پرکنده خودم را به در و دیوار زندان می کوبیدم با لیوان و ظرف هایی که در سلول بود به در و دیوار می زدم. به گمانم زبانم را بریده بودند که خون از دهانم سرازیر شده بود خلاصه بعد از چند ساعتی دیگر صدایی نبود با خودم گفتم تمام شد مرضیه بچه راحت شد
با این فکر دوباره شروع به فریاد زدن کردم ای جنایتکارها .. بچه ام را کشتید .. لعنت بر شما
حال خودم نبودم دلم ریش شده بود و کاری از دستم برنمی آمد، در حال نزارم صدای روحانی آیت الله عبدالرحیم ربانی شیرازی به گوشم رسید: «و اس ت ع ین وا ب الص ب ر و الص لا و إ ن ه ا ل ک ب یر إ ل ا ع ل ال خ اش ع ین » به خودم آمدم فهمیدم او هم در بندی است که من هستم.
آیات کریمه ای که از گلوی آن بزرگوار بیرون آمد انگار آبی بود بر آتش دلم، به یاد مصیبت های حضرت زینب س افتادم با خودم گفتم: «آن حضرت کجا و تو کجا؟ »، اما همین یادآوری آرامش و صبری به من عطا کرد.
فکر می کردم رضوانه، شهید شده، خاطرم آسوده شد که دیگر نمی توانستند زجرش بدهند، ولی بعد از چند روز در سلول باز شد رضوانه را پرت کردند توی سلول، وزنش نصف شده بود بغلش کردم و سر و صورتش را بوسه باران.
چشم هایش را باز کرد منتظر بودم تا گریه کند و بگوید چه بر سرش آوردند، اما او دست هایش را نشانم داد و گفت: «مامان این چند روز بیمارستان بستری بودم و دست هایم در تمام مدت به تخت بسته بود و مجبور شدم با دست بسته نماز بخوانم، نمازم درست است؟ » بغضم را فرو خوردم پتو را روی سرمان کشیدم تا صدایمان را نشنوند.
گفتم: «چه به روزت آوردند مادر؟ رضوانه می گفت و می گفت و اشک پهنای صورتم را می پوشاند، چهل روز مرگ آور پر از توهین و فحاشی و ضرب و شتم و شکنجه را پشت سر گذاشتم و در آخر فکر کردند بیرون بیشتر به دردشان می خورم، تعهدی از من که خودم را به بی سوادی و عامی بودن زده بودم گرفتند و آزادم کردند.
خانواده ام را که دیدم سراغ رضوانه را گرفتم، گفتند هنوز او را آزاد نکرده اند طاقت نیاوردم و از هوش رفتم. البته عفونت همه بدنم را گرفته بود و تب و لرز تمام توانم را؛ به ازای هر روزی که در کمیته مشترک ضد خرابکاری زندانی بودم یک روز در بیمارستان آریا بستری شدم؛ یعنی چهل روز.
بعد از بهبودی دوباره دستگیر شدم و برای چهار ماه زیر شکنجه و ضرب و شتم بودم، از آنجا به زندان قصر منتقل شدم، رضوانه جگرگوشه ام را آنجا دیدم با وجودی که دردهایم از اذیت ها و شکنجه ها رهایم نمی کرد، ولی دیدنش برایم آرامش بخش بود.
هرچند به دلیل شرایط بد بهداشتی، زخم ها و جراحت هایم دوباره عفونت کرد؛ درمانگاه زندان هم جز تجویز آنتی بیوتیک های قوی کاری نمی کرد، هر روز وضعیت زخم هایم رو به وخامت می رفت بوی چرک و عفونت هم بندی هایم را اذیت می کرد.
وقتی نزدیکم می آمدند جلوی بینی شان را می گرفتند در آخر زندانی ها به رئیس زندان نامه نوشتند که یک زندانی زن در بند سیاسی تمام بدنش عفونت کرده و ما هم از بوی تعفنش در عذابیم مرا در حال اغما به درمانگاه بردند از حرف های پزشکان فهمیدم که خیلی زنده نمی مانم تشخیص سرطان پوست داده بودند
به ۱۵ سال حبس محکوم شده بودم، اما با وضعیت بیماری ام و با تلاش وکیل تسخیری ام در حکمم تخفیف دادند و به مدت زمانی که در زندان بودم، بسنده کرده و آزاد شدم.
خانواده ام با دیدن شرایط بد جسمی ام من را به بیمارستان رساندند، عمل جراحی شدم و بعد از گذشت دو ماه توانستم روی پاهایم بایستم.»
هجرت با چند تکه نان
تا اینجا شد زندانی و ساواک و درد؛ زنی سوای دیگر زنان گرفتار در روزمرگی های جور و واجور، زنی از تبار الوند، زبده و خبره و مبارز. زنی که تا پای جان، حتی قطره های آخر دست از مبارزه نکشید و فرزندنش را شهید دانست، اما لب باز نکرد و دم برنیاورد.
از ۴۰ روز و یک سال و چند ماه زندانی گذشت، ولی خم به ابرو نیاورد و کلامی بروز نداد، اما جبر روزگار و حفظ جان مبارزین دیگر، سفر را قسمتش کرد؛ قسمتی که ماندن و مادری کردن در آن نبود.
با هجرت، اما شرایط خیلی توفیر نکرد، کار شستن حمام و دستشویی در هتل انگلیسی آن هم در ازای چند تکه نان و یک تخم مرغ تقدیر ۶ ماهه اش شد، روز های که با روزه سپری می شد تا آن چند تکه نان کفاف خوراکش را بدهد و هفته ای یک پوند بگیرد.
۶ ماه تمام شد و با پاسپورت جعلی به عربستان رفت تا مناسک حج به جا آورد، حجی که هر روزش روزه داری بود و عکاسی؛ با ته مانده پولش دوربینی خریده بود و از زائران خانه خدا عکس می گرفت و با دستمزدش افطار می کرد تا نجف مقصد بعدی شد.
با هر زحمتی بود خود را به امام در نجف رساند و ملاقاتی که سال ها در حسرتش نشسته بود رنگ واقعیت گرفت؛ امام دورادور او را می شناخت و می دانست مبارز است و هشت فرزندش را گذاشته و از دست رژیم شاه فرار کرده است.
با رهنمود های امام به لبنان رفت و آموزش های چریکی و جنگ های نامنظم دید، ۶ ماه هم مهمان لبنان بود و در این فاصله در چند عملیات نامنظم علیه اسرائیل شرکت کرد تا قرعه فال به سفر امام به نوفل لوشاتو افتاد.
امنیت نوفل لوشاتو در دستان طاهره
خواهر طاهره: «با رفتن حضرت امام به فرانسه و نوفل لوشاتو دولت فرانسه قصد داشت پلیس زنی را در بیت امام مستقر کند، امام به شدت مخالفت کرده بودند و فرموده بودند ما نمی خواهیم یک پلیس خارجی در همه کار های ما سرک بکشد. از آقایانی که همراه امام بودند تماس گرفتند و از من خواستند به فرانسه بروم.
بعد از شنیدن این دعوت مشتاقانه و با سرعت خود را به آن جا رسانده و به دیدن محبوب خود رفتم، پلیس فرانسه بعد از سنجش میزان آموزش های دیده و سوال و جواب با حضورم به عنوان پلیس و محافظ خانگی موافقت کرد و از همان روز مسؤولیت انجام امور اندرونی و امنیتی بیت به من سپرده شد؛ و نام خواهر طاهره که امام خطابم می کردند برایم ثبت شد با این اتفاق فکر می کردم خدا جواب این همه زجر و دوری و هجرت را داده، دیدار هر روزه با امام و بهره مندی از دم مسیحایی شان برایم غنیمتی بود.
حس می کردم باید لحظه لحظه اش را قدر بدانم و از آن استفاده کنم با عشق لباس هایشان را می شستم و طبق برنامه غذایشان را درست می کردم و تلاشم بر این بود کار ها را به شایستگی انجام دهم.
از سراسر دنیا برای امام نامه و بسته های پستی ارسال می شد امام برای مطالعه نامه ها وقت می گذاشتند و به برخی هم پاسخ می گفتند؛ طبق وظیفه ام نامه ها و بسته ها را با احتیاط و مهارتی که داشتم باز می کردم و بعد از اطمینان از بی خطر بودنشان به محضر امام می بردم.
یک روز امام، من را در حال باز کردن نامه ها دیدند به آشپزخانه آمده و با ناراحتی فرمودند: «خواهر طاهره من راضی نیستم که شما این کار را بکنید.»
فکر کردم ایشان از این که نامه ها را باز می کنم ناراحت هستند؛ جواب دادم آقا والله، داخل نامه ها را نگاه نمی کنم و فقط به خاطر مسائل امنیتی در پاکت ها را باز می کنم.
با نگاه پرمهری فرمودند: «به این خاطر نمی گویم، می گویم اگر خطر دارد برای شما هم خطر دارد حالا شما چرا باید به خطر بیافتید؟»
لبخندی زدم و گفتم حاج آقا یک ملت منتظر شما هستند؛ جان من چه ارزشی دارد؟ فرمودند: «هشت بچه هم در ایران منتظر شما هستند.»
مبارزه در کنار دکتر چمران
دست روزگار انگار، بنا نداشت با خانم مبارز خوب تا کند؛ تقدیر جدید به بیمارستان فرانسه کشید و بستری آن هم در بحبوحه طلوع انقلاب اسلامی، روز ۲۲ بهمن هم نوفل لوشاتو و صدای رادیو «الله اکبر خمینی رهبر» چاشنی یوم الله خانم مبارز شد.
تاریخ به ۱۶ اسفند نشست و او به ایران بازگشت و دیدار خانواده بعد از جدایی های دور و دراز میسر شد، دوری که به نوه دار شدن خانم مبارز انجامید بوده و مادرانه ای که حالا بیش از هشت فرزند شده بود.
پس از مدتی هم که از پیروزی انقلاب گذشت، به فرمان امام سپاه تشکیل شد و خانم مبارز ماموریت جدید گرفت یعنی فرماندهی سپاه همدان به مرکزیت سپاه غرب کشور را عهده دار شد تا سر و کله شکست حصر سنندج پیدا شد و نقش آفرینی غیورانه خانم مبارز.
خانمی که در کوه و کمر ارتفاعات سنندج، ناله ها شنید و شهدا دید و دم نزد و این نهضت را ادامه داد، تقدیر، اما دیگر سپر انداخته بود و آزادسازی پاوه دوش به دوش دکتر چمران و جنگ های نامنظم روزی روزش شد.
گویی گ لش را با مبارزه سرشته بودند، باز دوباره خار چشم شد، این بار عناصر ضد انقلاب و اشرار دست به کار شدند از تیراندازی با ماشین های پر سرعت تا تعقیب و گریز. کار به جایی رسید که خانم مبارز در خانه سرایداری کارخانه لرد همدان زندگی می کرد.
گرچه در خانه سرایداری هم به او سوء قصد شد، ولی خانم مبارز کارکشته بود و آموزش دیده؛ علاوه کنید نگاه تیزبینانه خانم ها را تا جایی که تعجب همگان را بر می انگیخت و نامش شهره شهر بود.
فرمانده لنگ شد
خواهر طاهره: «سال ۶۱ عملیاتی با گروهک های ضد انقلاب داشتم که بر اثر ترکش خمپاره ای پایم به شدت مجروح شد؛ پس از مدتی جراحی و استراحت با کمک عصایی که در زیر بغلم می گرفتم می توانستم راه بروم.
روزی با همان وضعیت خدمت امام رسیدم، حضرت امام با دیدن من لبخندی زدند و فرمودند: «عجب پس فرمانده هم لنگ می شود »
بعد از مدتی به خاطر آن جراحت و سختی در راه رفتن از فرماندهی سپاه کناره گرفتم و مسؤولیت بسیج خواهران کل کشور را عهده دار شدم، مدتی دیگر هم وزیر وقت دادگستری، مسؤولیت زندان زنان را به بنده واگذار کرد و در آن زمان سعی کردم، به زنان زندانی که تحت هیچ آموزشی قرار نگرفته بودند، فرصتی بدهم تا با مسائل دینی و اعتقادی آشنا بشوند.
از مسؤولیت هایم، می توانم به نمایندگی سه دوره مجلس شورای اسلامی مردم تهران و همدان، مسؤولیت بسیج خواهران کل کشور، تدریس در دانشگاه علم و صنعت، تدریس در مدرسه عالی شهید مطهری و قائم مقام جمعیت زنان جمهوری اسلامی ایران اشاره کنم.»
سفر به شوروی
خانم مبارز دست بردار نبود؛ صبح به صبح با وضو قامت تلاش در راه عقایدش می بست و بی واهمه قدم در راه می گذاشت تا خوش وقتی تقویم او به سفر شوروی رسید. ۱۳ دی ماه سال ۶۷ خانم مبارز به عنوان یکی از دو نماینده امام به شوروی رفت تا نامه امام راحل را به گورباچف ابلاغ کند.
این سفر تاریخی و یک روزه، به پیش بینی امام در رابطه با آینده کمونیست انجامید و امام به گورباچف، رهبر جماهیر شوروی مطالبی را گوش زد کردند.
خواهر طاهره: «تن ها یک آرزو دارم می خواهم خداوند مرگم را شهادت قرار دهد.»
عشق، ایمان، مبارزه همه با هم
آنچه خواندید گذر کوتاهی بود بر زندگی خانم مبارز؛ مرحومه مرضیه حدیدچی دباغ ، بانوی یکه تاز مبارز که ساواک و رژیم شاه و دشمنان ریز و درشت انقلاب را به زانو درآورد و کم نیاورد.
بانوی همدانی که در دوران خفقان تحصیلات دینی اش را تا سطح «شرح لمعه» در تهران ادامه داد، خانم دباغ همزمان با تحصیل کمر همت بست و در عرصه سیاسی تلاش کرد، او با پخش اعلامیه های امام در سال ۴۱ فعالیت سیاسی خود را آغاز و نامش را در تاریخ ثبت کرد.
خانم دباغ در سال های ۵۱، ۵۲ توسط ساواک دستگیر شد و سخت بیمار؛ بعد از هجرت، خدمت به امام در نوفل لوشاتو قسمتش شد؛ شیرزن ایران اسلامی، مبارزه علیه رژیم شاه، مهار حرکت های نظامی و تروریستی منافقین، مهار اقدامات حزب دموکرات کردستان و حزب کومله و هزار و یک مجاهدت دیگر را در کارنامه دارد؛ و سرانجام پس از عمری خدمت در قامت یک شیر زن؛ بعد از تحمل یک دوره بیماری سخت در بیست و هفتم آبان ماه سال ۹۵ درگذشت، پیکر مرحومه دباغ در حرم حضرت امام واقع در ضلع غربی حرم به خاک سپرده شد.
منبع: فارس
