توسعه تعاملات نفتی و گازی ایران و روسیه و برداشتن گام های عملی برای ایجاد قطب گازی در خلیج فارس از نقاط عطف سفر وزیر نفت کشور به روسیه بود.
به گزارش خبرگزاری مهر، گام های استوار وزارت نفت در احیا و توسعه دیپلماسی انرژی، زمینه های همگرایی و همکاری بیشتر را در میان کشورهای نفت خیز از خاور تا باختر فراهم کرده است؛ موضوعی که در سفر جواد اوجی، وزیر نفت به روسیه برای حضور در مجمع بین المللی هفته انرژی روسیه مشهود بود و پرده از اجرای راهبرد عمل گرایی دو کشور ایران و روسیه در حوزه نفت و گاز برداشت.
وزیر نفت کشور به دعوت الکساندر نواک، معاون نخست وزیر روسیه در مجمع هفته انرژی روسیه که ۱۹ تا ۲۱ مهر با شعار «واقعیت جدید انرژی جهانی: ساختن آینده» و با حضور وزیران و کارشناسان صنعت نفت کشورهای مختلف جهان شرکت کرد، در این رویداد سه روزه تازه ترین تحولات بخش های مختلف انرژی های فسیلی و انرژی های تجدیدپذیر بررسی شد.
برخورداری ایران و روسیه از ذخایر غنی هیدروکربوری، ظرفیت های خوبی برای همکاری دو کشور در صنعت نفت و گاز فراهم کرده تا آنجا که در دولت سیزدهم قراردادها و تفاهم نامه های خوبی با شرکت های روس در زمینه بالادستی و پایین دستی امضا شده است؛ موضوعی که در سفر اخیر وزیر نفت دنبال و طی آن تلاش های دوجانبه ای برای ایجاد قطب گازی در خلیج فارس انجام شد.
در همین زمینه، اوجی در بدو ورود به روسیه اظهار کرد: هدف اصلی از این سفر پیگیری تفاهم نامه ها، قراردادها و پروژه ها با شرکت های روس و استفاده از ظرفیت هفته انرژی روسیه برای پیشبرد برنامه های سرمایه گذاری در صنعت نفت و گاز ایران است.
وزیر نفت کشورمان با تأکید بر اینکه ایران و روسیه می توانند با بهره گیری از ظرفیت های مشترک، تحریم ها علیه دو کشور را بدون اثر کنند و در بازار انرژی جهان بسیار تأثیرگذار باشند، طرح تولید تجهیزات و پمپ های درون چاهی در استان خوزستان را یکی از طرح های شاخص همکاری دو کشور عنوان کرد که ضمن تأمین نیازهای دو کشور، به صادرات این محصولات نیز منجر شده است.
وی با یادآوری اینکه در دو سال گذشته طرح های سرمایه گذاری برای افزایش تولید نفت و گاز انجام شد و ظرفیت پالایشی به ارزش ۱۲ میلیارد دلار به بهره برداری رسید، اظهار کرد: دولت سیزدهم و وزارت نفت با برخورداری از نقشه راه برای افزایش تولید نفت و گاز برنامه ریزی دقیقی انجام داده اند و با بهره گیری از ظرفیت سرمایه گذاری داخلی و خارجی، خبرهای خوبی برای ملت ایران و مصرف کنندگان انرژی در جهان خواهیم داشت.
اوجی درباره تأثیر تحولات اخیر منطقه بر قیمت نفت در جهان هم تصریح کرد: انتظار می رود بازار جهانی نفت با همدلی خوب شکل گرفته میان اعضای اوپک سازمان کشورهای صادرکننده نفت و اوپک پلاس ائتلاف اوپک و متحدانش از سیاست مصون باشد، ضمن اینکه بنا بر گزارش اوپک، تقاضای جهانی در بازار نفت تا پایان سال ۲۰۴۵ میلادی، روزانه ۱۶ میلیون بشکه افزایش خواهد یافت که این موضوع، اهمیت حامل های انرژی را در رشد اقتصادی جهان نشان می دهد.
افق های تازه همکاری ایران و روسیه
در این سفر، وزیر نفت کشورمان در دیدار با الکساندر نواک معاون نخست وزیر روسیه درباره راه های توسعه مناسبات در زمینه صنایع نفت، گاز و پتروشیمی، اجرایی شدن قراردادهای دوجانبه و امضای اسناد تازه همکاری های اقتصادی گفت وگو و بر ورود روابط دو کشور به مرحله ای تازه و عزم دو کشور بر توسعه و تعمیق بیش از پیش مناسبات تأکید کردند.
افق های تازه همکاری که نمونه بارز آن، ساخت خط آهن رشت - آستارا در مسیر گذرگاه ریلی شمال - جنوب از ابتدای سال ۲۰۲۴ میلادی دی ماه امسال است که از مهم ترین طرح های در حال اجرای بین ایران و روسیه به شمار می رود و با تکمیل این قطعه، کریدور بین قاره ای شمال - جنوب تکمیل می شود و حجم مبادلات اقتصادی و ترانزیتی به طور قابل ملاحظه ای افزایش خواهد یافت.
همگامی برای ایجاد قطب گازی در خلیج فارس
برداشتن گام های عملی برای ایجاد قطب گازی ایران - روسیه در خلیج فارس از دیگر افق های همکاری دو کشور بود که در سفر وزیر نفت کشورمان به روسیه و دیدار با الکسی میلر مدیرعامل شرکت گازپروم رونمایی شد.
اوجی در این دیدار، چشم انداز تقویت تبادلات انرژی ایران و روسیه و ایجاد کریدور گازی دو طرف از طریق کشورهای همسایه را در چارچوب همکاری های منطقه ای مثبت توصیف کرد و با اشاره به دیدگاه مثبت رؤسای جمهوری اسلامی ایران و فدراسیون روسیه در زمینه ایجاد قطب گازی در جنوب ایران، برداشتن گام های عملی برای ایجاد قطب گازی ایران و روسیه در سواحل شمالی خلیج فارس را خواستار شد.
مدیرعامل شرکت گازپروم نیز در این دیدار با اشاره به روند رو به رشد مناسبات تهران - مسکو، از آمادگی این شرکت برای همکاری های تازه با ایران خبر داد.
زمینه ساز ترقی کشورهای منطقه
سخنرانی وزیر نفت کشورمان در مجمع بین المللی «هفته انرژی روسیه» هم از ایجاد نظمی نو در تعاملات اقتصادی ایران و روسیه حکایت داشت که به عقیده اوجی نه تنها سبب رشد دو کشور می شود، بلکه زمینه ترقی دیگر کشورهای منطقه را هم فراهم می کند.
اوجی در این سخنرانی با اشاره به سخنان اخیر ولادیمیر پوتین، رئیس جمهوری روسیه درباره روابط مطلوب تهران و مسکو و تلاش برای توسعه آن به هر طریق ممکن، یادآور شد: به عنوان رئیس ایرانی کمیسیون مشترک همکاری های اقتصادی ایران و روسیه افزون بر تلاش برای گسترش همکاری های راهبردی در حوزه های مختلف انرژی از همکاری میان همه وزارتخانه ها، سازمان ها و شرکت های ایرانی و روس حمایت می کنیم. اکنون فرصتی تاریخی برای دو کشور به وجود آمده است و دو طرف بیش از هر زمان دیگری به هم نزدیک تر شده اند.
وزیر نفت با تأکید بر اینکه بی اغراق تحریم های ناعادلانه علیه ایران و روسیه در بسیاری از بخش ها سبب تقویت دو کشور شده است، اظهار کرد: ما این تحریم ها را فرصتی بزرگ و تاریخی برای نزدیک شدن در همه ابعاد می دانیم و معتقدیم باید از این فرصت ها استفاده و نظمی نو در تعاملات اقتصادی ایجاد کنیم. رویداد «هفته انرژی روسیه» یکی از این فرصت هاست که امیدوارم در آن به نتایجی قابل توجه برسیم. همچنان که تحریم ها مانع پیشرفت و رشد اقتصادی ایران نشده است و در سه ماه نخست سال ۱۴۰۲، حوزه نفت و گاز ایران به رشد ۱۹.۸ درصدی دست یافت که این دستاورد در شرایط تشدید تحریم های ظالمانه و فشار حداکثری حاصل شده است.
ثبات بخشی به منطقه و جهان
وزیر نفت کشورمان در بخشی دیگر از این سخنرانی با بیان اینکه همکاری بین روسیه و ایران تنها به مزایای اقتصادی محدود نمی شود، تصریح کرد: این روابط همچنین درک متقابل را تقویت کرده و می تواند به ثبات منطقه و جهان کمک کند و راه را برای همکاری های بیشتر در دیگر بخش ها هموار کند. مشارکت دو طرف می تواند به چالش های موجود پاسخ دهد و فرصت هایی تازه ایجاد کند که سرانجام به ایران و روسیه و در عین حال جامعه جهانی کمک خواهد کرد.
به اذعان وی، ایران با دارا بودن ۱۸۸۰ کیلومتر مرز آبی از طریق دریای عمان و خلیج فارس با آب های آزاد جهان در ارتباط است؛ امتیازی که بسیاری از کشورهای تولیدکننده نفت و فرآورده های نفتی از آن بی بهره هستند و برای صادرات و فروش نفت و فرآورده ها به شدت به آن نیاز دارند. همین موضوع و برخورداری از دانش فنی، ایران را به کشوری جذاب برای سرمایه گذاری در بخش نفت و گاز تبدیل کرده است که با داشتن نظامی با ثبات سیاسی و قدرتمند و سازوکارهای قانونی حمایت کننده، امنیت سرمایه را برای سرمایه گذاران تأمین می کند، ضمن اینکه سبک قراردادهای ایران در این حوزه برای سرمایه گذاران جذابیت های بسیاری دارد.
صادرات ۹ میلیون دلاری کاتالیست ایران به روسیه
تحریم های ناجوانمردانه غرب علیه ایران و روسیه، زمینه همکاری بیشتر این دو کشور را فراهم کرده است تا آنجا که یک شرکت دانش بنیان ایرانی برای تأمین صنایع نفت و گاز روسیه که با تحریم دست وپنجه نرم می کند، در نیمه نخست سال ۱۴۰۲، حدود ۹ میلیون دلار انواع کاتالیست به این کشور صادر کرده است.
خبری که احمد اسدزاده در حاشیه مجمع بین المللی هفته انرژی روسیه اعلام کرد و یادآور شد: ارزش صادرات کاتالیست ها به روسیه پارسال ۸ میلیون دلار بود که تبادلات امسال گویای روند رو به رشد صادرات این محصولات ایرانی به روسیه است.
اسدزاده یادآور شد: در سفر وزیر نفت به مسکو، درخواست هایی از شرکت های روس برای سرمایه گذاری در صنعت پتروشیمی ایران دریافت کردیم که در حال پیگیری است.
امضای تفاهم نامه برای همکاری مطالعاتی
امضای تفاهم نامه همکاری مطالعاتی در حوزه نفت و گاز از دیگر دستاوردهای هیئت اعزامی کشورمان به مجمع بین المللی «هفته انرژی روسیه» در مسکو بود که توسط محمدصادق جوکار، رئیس مؤسسه مطالعات بین المللی انرژی و الکساندر استو گف، مدیرعامل بنیاد «روس کنگرس» به امضا رسید.
رئیس مؤسسه مطالعات بین المللی انرژی کشورمان در حاشیه این آئین اعلام کرد که بنا بر تفاهم نامه امضاشده با بنیاد روس کنگرس، این دو نهاد مطالعاتی و پژوهشی، طرح های پیشنهادی برای همکاری ایران و روسیه در حوزه انرژی را در گام نخست، از نظر اجرایی و مفید بودن بررسی و اعلام نظر می کنند.
به گفته جوکار، با امضای تفاهم نامه این مؤسسه و بنیاد «روس کنگرس»، اتاق فکری برای همکاری ها، همچنین پیگیری زمینه های همکاری دوجانبه شکل خواهد گرفت و بنا بر مفاد این تفاهم نامه، این مؤسسه و بنیاد «روس کنگرس» با تعامل دوجانبه از روی کاغذ ماندن طرح های مؤثر در راستای افزایش تبادلات انرژی ایران و روسیه جلوگیری و راهکارهای عملیاتی برای تحقق آنها را پیشنهاد خواهند داد.
